خوش‌گمانی در روابط اجتماعی و مواجهه با اشخاص و کردارشان، در فقه با اصطلاح «اصالة‌الصِحه» همراه است؛ به این معنى که هر گاه سخنى و یا فعلی را از برادر مسلمان یا خواهر مسلمانت مشاهده کردى و احتمال فساد دادی، لازم است که آن احتمال را نادیده بگیری و یک یا چند محمل نیکو برایش قرار دهى. حسنظن در برابر سوءظن قرار دارد. سوءظن از خباثت باطن آدمى ناشى مى‌شود و صاحب آن، مانند کسى است که عینک سیاهى بر چشم‌هایش گذاشته است و هستى را از نگاه سیاهی مى‌بیند: «وَ ظَنَنْتُمْ ظَنَّ السَّوْءِ وَ کُنْتُمْ قَوْماً بُوراً».[1]چنین فردى، سخنان و کارها حتى سخنان و کارهای خوب را را جز بدى و گناه نمى‌بیند. در این نوشتار حسنظن و سوءظن از منظر آیات و روایات بررسی می‌شود. [1]. فتح: 12.
)