رحمت، واژه‌ای مشترک میان خداوند و انسان است؛ با این تفاوت که وقتی درباره خداوند به کار می‌رود، با رحمتی که منتسب به انسان می‌شود متفاوت است. وقتی می‌گوییم فلان شخص رحیم است؛ یعنی درباره شخصی دیگر، مهربانى و رقت قلب دارد و بر همین اساس، ممکن است به او احسان نیز بکند. ولی از آنجایی که رقت قلب و عاطفه درباره حضرت حق به‌کار نمی‌رود، منظور فقط احسان و تفضل او به مخلوقاتش است.[1] در یکی از خطبه‌های توحیدی نهج البلاغه، به همین نکته اشاره شده است: «بَصِیرٌ لَا یُوصَفُ بِالْحَاسَّةِ، رَحِیمٌ لَا یُوصَفُ بِالرِّقَّةِ؛[2] خداوند بیناست، ولى به داشتن چشم معرفى نمی‌گردد. مهربان است، ولى به نازک‌دلى توصیف نمىشود».
[1]. ر.ک: حسین بن محمد راغب اصفهانى، مفردات ألفاظ القرآن، ص347.
[2]. علی اکبر قرشی بُنابی، قاموس قرآن، ج 3، ص 78.
)