رفتارشناسی امام علی ع در برابر مخالفان

یکی از ابعاد سیره حکومتی امام علی ع ، روش برخورد ایشان با مخالفان است. شناخت این سیره، علاوه بر افزایش آگاهی تاریخی، می‌تواند راهگشای امروز ما باشد. شایان ذکر است که نگارنده، ریشه‌ها، عوامل و انگیزه‌های مخالفت با آن امام همام را تبارگرایی، حسادت، دنیاطلبی، قدرت‌طلبی و کج‌فهمی دینی می‌داند. از سوی دیگر، می‌توان مخالفان امام علی ع را به دو جریان مخالفان پیش از حکومت علوی و مخالفان پس از حکومت علوی تقسیم نمود و قِسم اخیر را به چهار گروه: گوشه‌گیران، ناکثین، قاسطین و مارقین تقسیم کرد.[1] گونه‌های اصلی این دشمنی‌ها و پیامدهای مهمّ آن، برای امام علی ع ، بازداشتن از حقوق اجتماعی[2]، تخریب شخصیّت[3] و جنگ‌افروزی است. اکنون سیره و روش امام اول شیعیان را در برخورد با جریان‌های مختلف می‌کاویم.



[1]. برای اطلاعات بیشتر، ر.ک: واسعی، علیرضا، جریان‌شناسی دشمنی با علی} در نهج‌البلاغه، مجله حوزه، مرداد و شهریور 1379، ش 99، بهمن و اسفند 1379، ش 101 و 102.


[2]. نهج‌البلاغه، خطبه 6، ص 20.


[3]. همان، خطبه 70، ص 67؛ خطبه 54، ص 57؛ خطبه 196، ص 240؛ نامه 54، ص 384.