عبادت و اطاعت از خداوند، از مهم‌ترین اهداف خلقت انسان است.[1] کمال انسان، در شناخت خداوند و قرب به او است. امام حسین ع در این باره فرمود: «خداوند، بندگان را نیافرید؛ مگر به این دلیل که او را بشناسند. هنگامی که او را شناختند، عبادتش می‌کنند و هنگامی که بندگی او کردند، از بندگی غیر خدا بی‌نیاز می‌شوند.»[2] انسان، در سایه شناخت خدا، حقوق او را رعایت می‌نماید و این امر موجب سعادت او در دنیا و آخرت می‌گردد؛ همان گونه که عدم رعایت حقوق الهی، عقوبت را در پی دارد. در این نوشتار، به تبیین موضوع «حق‌الله» در آیات و روایات اسلامی می‌پردازیم.
* پژوهشگر.
[1]. ذاریات، آیه 56: «وَما خَلَقتُ الجِنَّ وَ الاِنسَ اِلاّ لِیَعبُدُونِ؛ من جن و انس را نیافریدم؛ مگر این‌که مرا عبادت کنند.»
[2]. ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ سیزدهم، 1374ش، ج 22، ص 397.
)