دعا و نیایش تأثیر زیادی در روح انسان دارد و آن را تعالی می‌بخشد. انسان با دعا توجه و شایستگی بیشتری برای درک فیض حق پیدا می‌کند. دعا نوعی عبادت، خضوع و بندگی است؛ همان‌طور که همۀ عبادات آثار تربیتی متعددی دارند، دعا نیز دارای چنین اثری خواهد بود؛ ازاین‌رو در آیات و روایات بر آن تأکید بسیاری شده است. استجابت دعای بندگان از سوی خداوند یکی از سنن الهی است که در قرآن کریم بر آن تصریح و تاکید شده است: «وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادی عَنِّی فَإِنِّی قَریبٌ أُجیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ»:[1] هرگاه بندگان من از تو دربارۀ من بپرسند، [بگو] من نزدیکم و دعای دعاکننده را به هنگامی که مرا بخواند، اجابت می‌کنم.
دوست نزدیک‌تر از من به من است
وین عجب‌تر که من از وی دورم
«استجابت» و جواب متفرع بر سؤال است و تا سؤال نشود، جواب صدق نمی‌کند؛ سائل بنده است و مجیب خداوند که جواب بنده را می‌دهد، حوائج آنها را می‌پذیرد و از فضل خویش عنایت می‌کند.
)