عوامل و زمینه‌های لذت معنوی از نگاه قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

10.22081/rt.2021.60452.1069

چکیده

لذت و شادی، از نیازهای اساسی روح و روانِ انسان و از ملزومات سلامت جسم و پیش‌نیاز زندگی­‌ای است که همه انسان‌ها آن را آرزو می‌کنند. در قرآن و احادیث معصومین:، توجه ویژه‌ای به لذت و شادی شده است. حقیقت لذت، ادراک هر چیزی است که با طبیعت و روحِ انسان ملائم و سازگار باشد و موجب شادی و انبساط ‎شود. در برابر لذت، رنج قرار دارد و آن، ادراک امور ناگوار و ناسازگار با طبیعت و روح است.
لذت به دو گونه مادی و معنوی تقسیم می‌شود. انسان همان‌گونه که از رسیدن به اهداف مادی مانند خوردن، آشامیدن، روابط عاطفی و جنسی خود لذت می‌برد، رسیدن به اهداف معنوی نیز برای او لذت‌بخش خواهد بود. در روانشناسی برای لذت‌های مادی، ویژگی‌هایی بیان شده است. منشأ بسیاری از لذت‌های مادی، اعضای بدن و حواس پنجگانه و ارتباط آن با عامل خارجی است. لذتِ خوردن وابسته به سه عنصر، زبان، حس­ چشایی و گوارایی خوردنی‌ها و آشامیدنی‌هاست، اما در لذت معنوی نمی‌توان عضوی از اعضای بدن و تلاقی آن با عامل خارجی را منشأِ چنین لذتی دانست.[1]

[1]. ر.ک: مرتضی مطهری؛ مجموعه آثار؛ ج 22، ص 832.

کلیدواژه‌ها