توکل یکی از فضایل مهم اخلاقی است که در فرهنگ اسلامی از مظاهر ایمان به شمار میرود. قرآن کریم توکل به خدا را از ویژگیهای برجستۀ مؤمنان میشمارد: وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ؛ و افراد باایمان، باید تنها بر خدا توکّل کنند؛ در آیه دیگری میفرماید: إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَاناً وَ عَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ؛ مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان میگردد؛ و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می‌شود، ایمانشان فزونتر میگردد؛ و تنها بر پروردگارشان توکل دارند. بنابراین توکل از لوازم جداناپذیر ایمان است؛ البته ایمان دارای مراتب است و به همین جهت توکل مومنان نیز میتواند مراتبی باشد. هر گاه ایمان به بالاترین درجه خود برسد، توکل نیز به همین سان به بالاترین درجه از نصاب خود خواهد رسید همانند حضرت ابراهیم علیه السلام که در قرآن کریم داستان توکل ایشان و ثمرۀ آن توکل به تفصیل بیان شده است. این نوشتار بعد از معناشناسی توکل، به لوازم و آثار توکل پرداخته است. واژگان کلیدی: توکل، اعتماد به خدا، شجاعت در تصمیم گیری، ترک گناه، کار و فعالیت.
)