«حق» و «باطل» از جمله مفاهیم بسیار مهم در قرآن است. قرآن تصویری مشخص از این دو مفهوم ارائه می‌کند که می‌توان با توجه به آنها راهبرد متفاوتی را در کمال انسانی اتخاذ کرد. «حق» به معنای مطابقت با واقعیت، هماهنگی و درستی است و «باطل» چیزی است که حقیقت و ثباتی ندارد.[1] بنابراین حق، بیان واقعیتی است که با وجود و عین آن نیز انطباق کامل دارد و این درست در برابر چیزی است که امری غیرواقعی می‌باشد.
«باطل»، در برابر حق قرار دارد و نقیض آن محسوب می‌شود و به معنای چیزی است که حقیقت و واقعیت ندارد. در تعریف واژه باطل آمده است: باطل، نقیض و مقابل حق است؛ یعنی چیزی که به هنگام بحث و تحقیق، حقیقت و ثباتی ندارد.[2]
در این نوشتار می‌کوشیم معیارهایى از حق و باطل را ارائه کنیم تا شناختهاى مختلف با آن میزان‌ها سنجیده شود و بدان وسیله آنها را قبول یا رد کنیم.
[1]. حسین بن محمد راغب، مفردات الفاظ القرآن، ج ۱، ص ۲۴۶.
[2]. همان، ص 129.
)