دانشآموخته حوزه علمیه قم و پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
10.22081/rt.2024.75823
چکیده
حجاب از ضرورتهای دین اسلام است که افزون بر جنبۀ شناختی و اعتقادی، در ایران اسلامی، شکل قانونی نیز یافته است و رعایت آن برای بانوان الزامآور است. این نوشتار درصدد است ضمن بررسی ماهیت و دلایل حجاب اسلامی در آیات و روایات و با الهام از مبانی فکری امام خمینی(ره)، موضوع اختیاری و اجباریبودن آن را بررسی کند و ابعاد آن را متذکر شود. موضوع حجاب و حدود پوشش بانوان از دیرباز محور مباحث گروههای مختلف اجتماعی در جامعه اسلامی بوده است و با پیروزی انقلاب اسلامی بیش از پیش توجه اندیشمندان و صاحبنظران حوزههای مختلف اجتماعی، فرهنگی، دینی، سیاسی و حقوقی را به خود جلب کرده است. افزون بر مباحث مختلفی چون تعریف مشخص حجاب و مصادیق آن، حدود پوشش، شیوه برخورد با بیحجابی و نظایر آن، بحث اختیاری یا اجباریبودن حجاب، موضوعی کاربردی است که حجم گستردهای از مباحث کارشناسان را به خود اختصاص داده است. آیا حجاب مانند دیگر احکام و فروعات دینی، تکلیفی فردی است که شخص ملزم به رعایت آن است و در صورت تخلف، دچار معصیت میشود و در پیشگاه خداوند مسئول است؟ یا افزون بر جنبه فردی، دارای ابعاد اجتماعی است و آثار و پیامدهای آن مورد ابتلای دیگر اعضای جامعه است و به این دلیل فرد باید در برابر قوانین اجتماعی و عرفی نیز پاسخگو باشد؟ مباحثی از این قبیل، ضرورت پرداختن به این موضوع را ایجاب کرده است و شناخت ابعاد آن از دیدگاه صاحبنظران امری بایسته است. شناخت دیدگاه امام خمینی(ره) در جایگاه معمار انقلاب اسلامی درباره حجاب، محور این نوشتار است.