پژوهشگر گروه علمی امت و تمدن، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)
10.22081/rt.2023.75382
چکیده
اعتقاد به اصل مهدویت و حکومت فراگیر و عادلانه مهدی موعود از اختصاصات شیعیان نیست؛ بلکه دیدگاه اهل سنت نیز با شیعه در این مسئله یکی است. بین همه مسلمانان مشهور است که در آخرالزمان بهطور یقین، مردی از اهلبیت پیامبر ظهور میکند. او دین را یاری و عدل را در همه جهان آشکار میکند. نامش «مهدی» است. عیسی(ع)، بعد از او یا همزمان با او، نزول و او را در کشتن دجال یاری و در نماز به او اقتدا میکند؛ برای همین اندیشمندان و نویسندگان برجسته مسلمان از سدههای نخستین تاکنون به مباحث مهدویت در تاریخ اسلام توجه کرده و آثار فراوانی در اینباره ارائه کردهاند.
صحاح سته ازجمله آثاری است که روایات مربوط به امام مهدی(عج)، را بهصورت مفصل نقل کردهاند. وجود این احادیث فراوان و معتبر در این منابع مهم و باارزش روایی اهل سنت، نشان از اهمیت مسئله مهدویت دارد. از مباحثی که در صحاح سته درباره آن روایات فروانی نقل شده، نشانههای ظهور حضرت مهدی(عج)، است.
رضی قادری کتابی مستقل درباره مهدویت در صحاح سته با نام مهدویت در صحاح سته نوشته است؛ اما نویسنده بیشتر درصدد جمع روایات مهدوی بوده است. رحیم علی طالعی نیز کتاب علائم حتمی ظهور امام زمان(ع) از نگاه شیعه و سنی رانوشته که بهصورت تطبیقی به روایات اشاره کرده است. این نوشتار، گذشته از بررسی صحتوسقم روایات، با تکیه بر کتب شارحان صحاح سته، به نکات مهم و قابل توضیح روایت نیز اشاره کرده است تا فهم روایات، برای خواننده آسان باشد. پرداختن به مسائل مهدویت در کتب اهل سنت، ازآنجا دارای اهمیت و ضرورت است که بیشتر روایات آنها شبیه به روایات شیعه است. این مسئله میتواند گامی مهم در احیای فرهنگ تقریب و وحدت بین شیعه و اهل سنت، درباره مهدویت بر میدارد.
روشِ تحقیق، توصیفی و تحلیلی است و در پی پاسخ به این سؤال است که در مهمترین منابع روایی اهل سنت درباره ظهور حضرت مهدی(عج)، به چه مسائلی پرداخته شده است؟