مواسات و دغدغه‌مندی از نظر قرآن و روایات با تأکید بر سیره امام حسین(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

10.22081/rt.2023.66733.1354

چکیده

در اخلاق اسلامی، جامعه یک خانواده است که همه اعضای آن مراقب احوالات هم هستند و خود را در برابر مشکلات و نگرانی‌های اعضای جامعه مسئول می‌دانند. آنان غمخوار، همدرد و دغدغه‌مند یکدیگرند. در اخلاق اسلامی موضوعی با عنوان «مواسات» مورد سفارش و تأکید است که بیانگر همین احساس مسئولیت است.
مواسات از ریشه «أسو» و به معنای بخشیدن از مال خود و شریک کردن دیگران در داشته‌های خود است. مواسات از نظر مالی نیز در جایى است که شخص از کفاف (مورد نیاز) خود به کسى ببخشد و اگر از اضافه بر کفافش بدهد، مواسات نیست.[1] از مجموع منابع لغوی و اخلاقی چنین استفاده می‌شود که انسان «مواسی» کسى است که با دیگران همدردى و همراهی دارد، خود را در رنج و غم دیگران شریک می‌داند، با مال و جان از آن‌ها دفاع می‌کند و میان خود و دیگران فرقى نمی‌گذارد؛ چنانکه رسول‌خدا(ص) این حقیقت را چنین بیان کرده است: «انَّما الْمؤمنون فی تَراحُمهم و تَعاطُفِهم بِمنزلةِ الْجَسد الْواحِدِ اذا اشَتَکی مِنْهُ عُضوٌ واحدٌ تداعی لهُ سائِرُ الْجسد بِالْحُمّی والسَّهَرِ؛[2] مؤمنان از نظر مهرورزی و عطوفت نسبت به یکدیگر مانند یک پیکرند که هرگاه عضوی از آن دچار دردی شود، سایر اعضا (از راه تب و بیداری و ناراحتی) همدردی خود را با آن عضو ابراز می‌دارند و به کمکش می‌شتابند».
 
[1]. محمد بن یعقوب فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج ۴، ص ۲۹۹.
[2]. محمد بن احمد قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج ۸، ص ۲۲۷.

کلیدواژه‌ها