رفتارشناسی تربیت دینی در خانواده شهدا

مسئولیت اصلی تربیت و انتقال فرهنگ در درجه اول، متوجه خانواده است که اولین و مهم‌ترین پایگاه شکل‌گیری و رشد شخصیت و فرهنگ افراد به شمار می‌آید.^[1] از نگاه دینی، والدین باید نسبت به امور دینی و اخلاقی فرزندان خود اهتمام داشته باشند تا فرزند به روش صحیح تربیت شود و راه و رسم بندگی و سعادت را بیاموزد. امام سجاد ع درباره وظیفه پدر نسبت به تربیت دینی فرزندش فرموده است: «وَ أَنَّکَ‏ مَسْئُولٌ‏ عَمَّا وُلِّیتَهُ‏ مِنْ‏ حُسْنِ‏ الْأَدَبِ‏ وَ الدَّلَالَةِ عَلَى‏ رَبِّه‏؛^[2] تو (پدر) نسبت به فرزند خود مسؤول هستی که او را نیکو تربیت نمایی و او را به سوی پروردگارش رهنمون شوی».
بی‌شک اگر تربیت فرزندان که عناصر تشکیل‌دهنده جامعه هستند، مبتنی بر فرهنگ ایثار و شهادت باشد؛ می‌توان مدعی شد که کاربردی‌ترین و منطبق‌ترین الگو برای تربیت دینی را برگزیده‌ایم؛ چرا که هشت سال دفاع مقدس دارای پشتوانه فرهنگ دینی، سیاسی و ملی است و خاستگاه اصلی تعیین وظایف و ارزش‌های اخلاقی که رزمندگان بدان پایبند بودند، منبعث از باورها و اعتقادات دینی آنان بود. انطباق اندیشه اسلامی و تأثیرگذرای گفتمان تشیع در دفاع مقدس، به اندازه‌ای گستره و فراگیر بود که به جرأت می‌توان گفت در جزئی‌ترین رفتار و اندیشه رزمندگان ظهور و بروز داشت. همچنین تربیت مبتنی بر ایثارگری و شهادت‌طلبی نقش بسزایی در حفظ دین و ارزش‌های آن و استقلال کشور ایفا می‌کند. تبیین و شناساندن فرهنگ ایثار و شهادت، از مکانیزم‌های دفاعی اسلام برای تسلیح جامعه در برابر هجوم فرهنگ‌های غیرخودی است.^[3] در نتیجه دفاع مقدس را می‌توان دانشگاه فرهنگ و سبک زندگی اصیل ایرانی اسلامی خواند و مطالعه زندگی‌نامه‌ شهدا، ارتباط با والدین و خانواده شهدا و استفاده از الگوهای تربیتی سیره شهدا را می‌توان به عنوان معیار تربیت صحیح و اسلامی به خانواده‌های عصر حاضر معرفی کرد تا با تربیت خانوادگی مبتنی بر آموزه‌های ایثار و شهادت، بتوانند فرهنگ ایثارگری و شهادت‌طلبی را در جامعه ارتقا بخشند.
 
[1]. ر.ک: پایگاه نوید شاهد، «عوامل مؤثر بر پدیدآیی و گسترش فرهنگ ایثار و شهادت»، 12/10/1386، کد خبر: 87722.
https://navideshahed.com/fa/news/87722
[2]. حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۵، ص ۱۶۸.
[3]. جلیل صفری، «تأثیر نقش فرهنگ ایثار و شهادت بر ارتقای معنوی بسیجیان»، مجله حصون، ص102.