اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر، پدیده‌ای است که موجب از بین رفتن جامعه توانمند میشود. جامعه توانمند، جامعه‌ای مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی است. افراد در چنین جامعه‌ای نه تنها در برابر نیازها و گرفتاری‌های دیگر افراد جامعه دینی خویش بی‌تفاوت نیستند؛ بلکه به دنبال کمک و رفع مشکلات آنان هستند. چنین جامعه‌ای از حمایت واحدهای اجتماعی مختلفی همچون خانواده‌ها، گروه‌های خویشاوندی و گروه‌های همسایگی برخوردار است و هنجارهایی روشن برای مشارکت فعال و همکاری آن‌ها در زندگی و امور اجتماعی دارد. بنا بر تحقیقات، میان دینداری و آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی، رابطه معکوسی وجود دارد؛[1] بدین معنا که با افزایش دینداری، وقوع انحرافات اجتماعی کمتر میشود؛ زیرا اسلام با طرح اموری همچون آداب همسایه‌داری، صله ارحام، تکافل اجتماعی، مسئولیت‌پذیری، احسان و نیکوکاری، خدمت به دیگران، امر به معروف و نهی از منکر، همگان را به پرهیز از تغافل و بی‌تفاوتی نسبت به یکدیگر سفارش نموده است؛ چنانکه رسول‌خد(ص) فرموده است: «کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِه؛[2] همه مسلمانان در جامعه، نسبت به دیگر افراد مسؤل هستند». از این رو افراد باید شریک درد یکدیگر باشند تا افراد جامعه در برابر ناهنجاری‌ها‌یی مانند اعتیاد مصونیت داشته باشند؛ زیرا مصونیت‌سازی همه افراد جامعه، به معنای نجات همه جامعه است: «وَ مَنْ أَحْیاها فَکَأَنَّما أَحْیا النَّاسَ جَمیعا».[3] بنابراین جامعه در برابر همه افراد خود مسئول است. این مسئولیت، قالب و شیوه‌های متعددی دارد که به برخی از آن‌ها اشاره میشود.
[1]. ر.ک: محمدباقر آخوندی، «تأثیر مراتب دینداری بر کاهش انحرافات اجتماعی در آموزه‌‌های قرآن»، انسان‌پژوهی دینی، ص 98؛ بیستون عزیزی و دیگران، «بررسی ارتباط دینداری با ارتکاب به جرم در میان جوانان ورزشکار»، فصلنامه اخلاق، ص 184.
[2]. محمد بن محمد شعیری، جامع الأخبار، ص 119.
[3]. مائده: 32.
)