بیشک فضیلت کظمغیظ و بردباری همچون فضیلتهای دیگر با تمرین و ممارست به دست میآید؛ همچنانکه امام علی(ع) فرموده است: «أَفْضَلُ رِدَاءٍ یُرْتَدَى بِهِ الْحِلْمُ فَإِنْ لَمْ تَکُنْ حَلِیماً فَتَحَلَّمْ فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلَّا أَوْشَکَ أَنْ یَکُونَ مِنْهُمْ؛[1] بردباری، بهترین ردایی است که انسان بر دوش خود میاندازد. پس اگر بردبار نیستی، بردباری بوَرز؛ زیرا اندک کسی است که شبیه گروهی شود، مگر اینکه نزدیک است از آنان شود». بنابراین با تمرین و ممارستِ پیوسته، خُلقیات انسان عوض میشود؛ همچنانکه شخص بیاباننشین که اخلاق خشکی دارد، اگر شهرنشین شود؛ خلق و خوی خشکش به مرور زمان تلطیف میشود.[2] بنابراین انسان با تمرین مهار خشم میتواند بهتدریج بردبار شود.
[1]. محمد بن حسین شریف الرضی، خصائص الأئمة، ص115.
[2]. عبدالحمید بن هبهالله ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ج 19، ص 27.