«جمهوریت»، یکی از عناصر مهم تشکیلدهندهی جمهوری اسلامی است که در جهت عینیتبخشیدن به آن، در ایران عزتمند، بهطور میانگین هر ساله شاهد یک انتخابات مردمی هستیم. افتخارآمیزتر اینکه انتخابات برگزار شده در کشور ما، از نظر رعایت اخلاق و موازین اخلاقی، در مقایسه با بسیاری از کشورهای مشابه، درخشانترین سابقه را برجای گذاشته است؛ اما نباید فراموش کرد که بداخلاقیهای انتخاباتی، هرچند اندک، زیبندهی جامعهی اسلامی ارزشی و فضیلتگرا و نیز با اهداف بلند نظام اسلامی همسویی ندارد؛ نظامی که همهی ارکان تصمیمگیری و مدیریت آن را باید صالحانی تشکیل دهند که قرآن، فراهمسازی زمینههایی را در عرصههای فردی، اجتماعی و الهی به دست و همت آنان نوید داده است: الَّذینَ إنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُ الأُمُور؛[1] همان کسانى که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا مىدارند، زکات مىدهند، امر به معروف و نهى از منکر مىکنند و پایان همهی کارها از آن خداست.
بر این اساس باید برای برپایی ارزشها در همهی حوزههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی (امر به معروف) و مقابله با ضدارزشها در همهی ابعاد (نهی از منکر) و توجه به نیازهای جامعه (ایتاء زکات) گام برداشت. بدین ترتیب، مهمترین رسالت اخلاقی انتخابات، تحقق کامل این نوید قرآنی است. به همین دلیل، از آغاز تا پایان تبلیغات و از پیروزی یا شکست تا پس از آن، نامزدها و هوادارانشان و پیروزشدگان و شکستخوردگان در انتخابات، باید اخلاق انتخاباتی و آداب اسلامی را رعایت کنند.
نوشتار پیش رو، اخلاق انتخاباتی و وظایف مردم را تبیین مینماید و در دو محور سامان یافته است.