پیامبر اکرم, در جامعهای مبعوث شد که از جهات مختلف، بهویژه روابط اجتماعی، با ناکارآمدی فراوانی مواجه بود؛ چنانکه تعصب قبیلگی، رقابتهای ناصواب، غارت و تجاوز، فقر فرهنگی، فقدان امنیت اجتماعی و نادیده گرفتن ارزشهای انسانی و اخلاقی، جامعه را دچار بحران کرده بود. در چنین فضایی، حضرت محمد, مأموریت یافت تا انسانها را نجات داده و مکارم اخلاقی را جایگزین ارزشهای جاهلی کند. پیامبر, با کنار زدن برخی سنّتهای عصر جاهلی، اصلاح و تقویت بعضی فرهنگها و ارائه تعالیم اسلامی و پیاده کردن آن، تحولی شگرف در اجتماع به وجود آوردند. از این رو، توجه حضرت به ارزشهای انسانی، رعایت عدالت اجتماعی و رواج ارزشهای دینی، سبب تغییر ماهوی جامعه عربی گردید.