بارها دربارۀ نماز بحث و این فریضۀ الهی از زوایه‌های گوناگون واکاوی شده؛ اما در عین حال، می‌توان به زاویۀ دیگری از نماز اشاره کرد و آن این است که نماز مطلوب و اثربخش، دارای چه ویژگی‌هایی‌ست. بایستگی این بحث بدان جهت است: آیا هر نمازی، به هر صورت اثربخش خواهد بود. یا نماز با ویژگی‌های خاص؟ امام صادق7 فرمود: «چه‌بسا مردى که پنجاه سال نماز خوانده باشد و حتى یک نمازِ او را خدا نپذیرفته باشد! پس ناگوارتر از این چه خواهد بود؟ به خدا سوگند، شما در میان همسایگان و یاران‌تان، کسانى را مى‌شناسید که اگر نمازشان را به‌خاطر تکریم و احترام شما بخوانند، شما نمازشان را پذیرا نمى‌شوید؛ زیرا در اداى تکریم و احترام شما، سهل‌انگارى و بى‌اعتنایى کرده‌اند. خداوند متعال جز طاعت شایسته، هیچ طاعتى را نمى‌پذیرد تا چه رسد به طاعت بى‌ارج و بى‌بها.»
این نوشتار می‌کوشد که ویژگی‌های نماز مطلوب را تبیین نماید و در محورهای زیر سامان یافته است.
)