رحمت خداوند بر عذاب او، ارجحیت دارد؛ از این رو حسابرسی خدا نسبت به اعمال و کردار ما با نگاه رحمانیت الهی است؛ چرا که اگر بنا بر حسابرسی دقیق و در اصطلاح مو از ماست کشیدن باشد، بسیاری از ما کم میآوریم. بنابراین ورود بسیاری از مردم به بهشت و نجاتشان از آتش جهنم، به فضل خدا و لطف اوست. خدا یک فضل عام دارد که در دعا نیز او را با همین ویژگی میخوانیم: «یَا مَن فَضلُهُ عَمیمٌ»:«ای کسی که فضلش فراگیر و گسترده است». یا در دعای دیگری میخوانیم: «یَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِیَّة»:«ای کسی که فضلش بر خلق، دائمی است». این فضل خدا، عام است و شامل همه موجودات میشود؛ مانند استفاده از هوا، آب، اکسیژن و ... . اما خدا لطف دیگری نیز دارد که در آیات و روایات، بر آن تأکید شده و شامل افرادی میشود که مؤمن هستند. این لطف خدا، لطف و عنایت ویژه الهی است. این لطف خدا مراحل عالی نیز دارد که بسیاری از افراد نمیتوانند این مراحل را با عمل طی کنند. از آنجا که بنا بر آیه شریفه «لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی»،انسان آن چیزی را به دست میآورد که برایش تلاش کرده باشد و طی کردن مراحل عالی این مسیر برای به دست آوردن الطاف خاص خدا برای هر کسی ممکن نیست، خداوند راههایی را برای بندگان قرار داده تا بتوانند از فضل خاصش برخوردار شوند؛ راههایی که شاید بتوان آنها را راههای امان ماندن از گرفتار شدن در آتش جهنم نامید. اکنون پنج مورد از این راهها یا همان الطاف خاص را بررسی میکنیم.