معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522عظمت ماه مبارک رمضان11226977710.22081/rt.2021.69777FAناصررفیعیعضو هیئت علمی جامعة المصطفی و از مبلّغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20150420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522سیره معصومان(ع) در ماه رمضان؛ به استقبال رمضان23356977810.22081/rt.2015.69778FAعلیرضاانصاریپژوهشگر حوزه علمیهJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522سیره معصومان(ع) در ماه رمضان؛ رمضان، ماه قرآن و نیایش37546977910.22081/rt.2015.69779FAعلیرضاانصاریپژوهشگر حوزه علمیهJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522نقش گناه در سرنوشت انسان55646978010.22081/rt.2015.69780FAعلیاکبرصمدی یزدیدانشآموخته حوزه علمیه و از مبلّغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522نقش نهاد خانواده در کاهش انحرافهای اجتماعی65756978110.22081/rt.2015.69781FAمحمدسبحانینیااستادیار دانشگاه کاشانJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522علل کاهش معنویت در خانواده77876978210.22081/rt.2015.69782FAاعظمنوریدانشآموخته حوزه علمیهJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522عوامل فروپاشی خانواده از دیدگاه قرآن891046978310.22081/rt.2015.69783FAعبدالکریمپاکنیا تبریزیپژوهشگر و استاد سطح عالی حوزه علمیهJournal Article20210420<span style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-font-size: 11.0pt; font-family: '2 Lotus'; color: windowtext;" lang="FA">تزلزل بنیان نظام خانواده، از عوامل بسیار خطرناکى است که به طور معمول، از عدم هماهنگى زن و شوهر نشئت میگیرد و آسیبهاى آن، نه تنها زن و شوهر و فرزندان، بلکه جامعه و نسلهاى بعدى را نیز تهدید میکند. ازاینرو، اسلام برای استحکام نظام خانواده، راهکارهای مناسبی را پیشبینی کرده که شناخت زمینهها و عوامل فروپاشی آن، بخشی از این راهکارهاست. به همین جهت، خداوند دو رکن اساسى خانواده، یعنى زن و شوهر را به منزله لباسى قلمداد میکند که باید در تمام ابعاد زندگی هماهنگی داشته باشند: «</span><span class="ayatChar"><strong><span style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-font-size: 11.0pt; color: windowtext;" lang="FA">هُنَّ لِباسٌ لَکُم واَنتُم لِباسٌ لَهُنَّ</span></strong></span><span style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-font-size: 11.0pt; font-family: '2 Lotus'; color: windowtext;" lang="FA">؛</span><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-font-size: 14.0pt; font-family: '2 Lotus'; color: windowtext;" lang="FA"><span dir="LTR"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 13.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Calibri','sans-serif'; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-theme-font: minor-fareast; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: '2 Lotus'; letter-spacing: -.2pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;">[1]</span></span></span></span></span><span style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-font-size: 11.0pt; font-family: '2 Lotus'; color: windowtext;" lang="FA"> زنانتان، لباس شما و شما هم لباس آنهایید.»</span>
<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Arial','sans-serif'; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-theme-font: minor-fareast; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;" lang="FA" dir="RTL">در این نوشتار، به بیان برخى عوامل و زمینههاى تزلزل و فروپاشى نظام خانواده از نگاه آیات میپردازیم.</span><br /><span style="font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-family: '2 Badr';" dir="LTR"><span style="font-size: 11.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Calibri','sans-serif'; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-theme-font: minor-fareast; mso-hansi-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: '2 Badr'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA;">[1]</span></span><span style="font-size: 11.0pt; font-family: '2 Badr';" lang="FA">. بقره، آیه 187.</span>معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522پاسدارى از حرمت سالخوردگان1051156978410.22081/rt.2015.69784FAمحمدرحمتى شهرضاپژوهشگر و دانشآموخته حوزه علمیهJournal Article20210420«هُوَ الَّذِى خَلَقَکم مِّن تُرَابٍ ثمَّ مِن نُّطفَةٍ ثمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثمَّ یخْرِجُکُمْ طِفْلاً ثمَّ لِتَبْلُغُوا أشدَّکمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شیُوخاً وَ مِنکُم مَّن یُتَوَفى مِن قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أجَلاً مُّسمًّى وَ لَعَلَّکمْ تَعْقِلُونَ؛[1] او، کسى است که شما را از خاک آفرید، بعد از نطفه، سپس از علقه (خون بستهشده)، سپس شما را به صورت طفلى [از شکم مادر] بیرون مىفرستد. بعد به مرحله کمال و قوّت خود مىرسید و پس از آن، پیر مىشوید و [در این میان،] گروهى از شما پیش از رسیدن به این مرحله، مىمیرند و در نهایت، به سرآمد عمر خود مىرسید، شاید اندیشه کنید.»
پس از سپرىشدن دوران جوانى و میانسالى، مرحله سالخوردگى شروع مىشود. اگرچه از قواى جسمى در این سالها کاسته شده، اما کولهبارى از تجربه، رهاورد این دوره است. اگر آنچه سالخوردگان در خشت خام مىبینند، با قدرت جوانان آمیخته شود، نتایج شگرفی در زندگی به دست خواهد آمد.
برخی سالخوردگى را صرفاً دوران انحطاط و سستی میدانند باید این نوع نگاه اصلاح شود و نگرش منفى و تأسفبار به این واقعیت زندگی نداشت. این دیدگاه که پیرى و سالمندى را تنها از دید ضعف قوا و مریضی بدن یا ضعف دید و گوش و دیگر حواس مورد توجه قرار دهد، اشتباهى بس بزرگ است؛ بلکه باید نسبت به جایگاه سالخوردگان توجه ویژه داشت و حرمت و احترام آنان را رعایت نمود.
<br clear="all" />
[1]. غافر، آیه 67.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522شایعهسازی؛ آثار و پیامدها1171286978510.22081/rt.2015.69785FAعلیاکبربابازادهپژوهشگر حوزه علمیه.Journal Article20210420رسول خدا(ص) میفرماید: «<strong>خَرَجَتْ مِنْکَ کَلِمَةٌ فَبَلَغَتْ مَشَارِقَ الْأرْضِ وَ مَغَارِبَهَا فَسُفِکَ بِهَا الدَّمُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِبَ بِهَا الْمَالُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِکَ بِهَا الْفَرْجُ الْحَرَامُ</strong>؛[1] سخن نابجا و شایعهپراکنی از تو فاش شد و شرق و غرب را فراگرفت و در اثر آن، خونها به ناحق ریخته شد، اموال مردم به غارت رفت، نوامیس انسانها به خطر افتاد و تو مسئول همه این جنایات هستی.»<br /> شایعهسازی و شایعهپراکنی، بیماری خطرناک روانی و اجتماعی است که سرچشمة آن خباثت درونی و توطئه سیاسی و اجتماعی گروهی از یک طرف، و فرومایگی برخی افراد از سوی دیگر میباشد.<br /> شایعه، به معنای خبر پخششده که معمولاً در زمینه پخش مسائل منفی و انحراف در امور سیاسی و آبروریزی و هتک حیثیت افراد بهکارمیرود و نوعی حرکت منفی و رذیلانه به شمار میآید.<br /> باید توجه داشت که انسان، موجودی اجتماعی است و این افراد هستند که جامعۀ بزرگ انسانی را تشکیل میدهند. ازاینرو، پاکی و سلامتی آنها، تأثیر مثبتی در پاکی و سلامتی آحاد مردم دارد. بنابراین، شایعهسازی، منافع و آرامش عموم مردم را به خطر میاندازد و همگان وظیفه دارند با این بیماری مبارزه نمایند؛ چنانکه اسلام با این پدیدة شوم اجتماعی برخورد نموده است: «<strong>إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ..</strong>.؛[2] کسانی که [حتی در دل] دوست دارند زشتیها در میان مردم شیوع یابد، عذاب دردناکی در دنیا و آخرت برای ایشان مهیا گردیده است.»<br /> از این آیه و تفسیرهای آن، استفاده میکنیم: هرگونه شایعهسازی و شایعهپراکنی و حتی رضایت قلبی به آن، جزء گناهان کبیره است.[3]<br /> رسول خدا(ص) نیز در نکوهش و خطر شایعهسازی و ضررهای اجتماعی آن میفرماید: «<strong>خَرَجَتْ مِنْکَ کَلِمَةٌ فَبَلَغَتْ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا فَسُفِکَ بِهَا الدَّمُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِبَ بِهَا الْمَالُ الْحَرَامُ وَ انْتُهِکَ بِهَا الْفَرْجُ الْحَرَامُ</strong>؛[4] سخن نابجا و شایعهپراکنی از تو فاش شد و شرق و غرب را فراگرفت و در اثر آن، خونها به ناحق ریخته شد، اموال مردم به غارت رفت، نوامیس انسانها به خطر افتاد و تو مسئول همه این جنایات هستی.»<br /> <br /> <br /> [1]. کلینی، <em>الکافی</em>، ج 2، ص 115.<br /> <br /> <br /> [2]. نور، آیه 19.<br /> <br /> <br /> [3]. با توجه به آیه 36 سوره اسراء که فرموده: «إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً»، گناه قلبی نیز گناه است؛ بلکه ریشه گناهان دیگر است.<br /> <br /> <br /> [4]. کلینى، <em>الکافی</em>، ج 2، ص 115؛ محمدتقی مجلسى، <em>روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه</em>، ج 12، ص 93.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522حضرت خدیجه(س) از منظر رسول اعظم((ص)1291396978610.22081/rt.2015.69786FAمحمدحسینفکورپژوهشگر حوزه علمیه.Journal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522مهارتهای رویارویی با خشم1411546978710.22081/rt.2015.69787FAمحموداکبریپژوهشگر و از مبلّغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522راهکارهای پرهیز از مصرفگرایی و اسراف1551666978810.22081/rt.2015.69788FAعبدالکریمپاکنیا تبریزیپژوهشگر و استاد سطح عالی حوزه علمیهJournal Article20210420قرآن میفرماید: «<strong>إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطینِ وَکانَ الشَّیْطانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً</strong>؛<sup><sup>[1]</sup></sup> بهراستی، اسرافکاران برادران شیطانهایند و شیطان، همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است.»
ضرورت پرداختن به موضوع اسراف و بیان راهکارهای پرهیز از آن، از دو جهت است: اولاً، پرهیز از مصرفگرایی و اسراف، از ضروریات جامعه ماست. ثانیاً، رواج فرهنگ اسراف و ریختوپاش، از ابزارهایهای غارتگران جهانی برای تسلط بر ملتهای دیگر است. آنان با رواج این اندیشه، علاوه بر نابودی بنیانهای اقتصاد یک کشور و اتلاف منابع، در صدد بازاریابی کالاهای تجملاتی خود میباشند.
در این نوشتار، میکوشیم ضمن بیان مفهوم اسراف و حکم آن، راهکارهای جلوگیری و پرهیز از آن را تبیین نماییم.
[1]. اسراء، آیه 27.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522سیمای انسان در عالم برزخ (1)1671766978910.22081/rt.2015.69789FAمصطفیآزادیانعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210420یکی از مسائلی که عموم مردم درباره آن میپرسند، این است که بعد از مرگ، چه اوضاع و احوالی پیش روی انسان است و پس از دنیا چگونه زندگی خواهیم کرد؟
مطابق آیات قرآن کریم و روایات معتبر اسلامی، بعد از حیات دنیوی، دو عالم دیگر وجود دارد: عالم برزخ و عالم قیامت. عالم برزخ، بلافاصله پس از مرگ شروع میشود و تا روز قیامت ادامه دارد؛ اما زمان وقوع عالم قیامت را کسی جز خداوند نمیداند.[1] جهان برزخ، همانند دنیا پایانیافتنی است و با برپایی روز رستاخیز و قیامت به انتها میرسد؛ اما عالم قیامت، جاودانه و ابدی است.[2] حقیقت زندگی برزخی، به طور کامل برایمان روشن نیست؛ چراکه مرتبهای بالاتر از این جهان است و اطلاع ما از آن، در همان حدی است که قرآن و روایات بیان میکنند.[3]
از وظایف مهم مؤمنان، چارهاندیشی برای عالم برزخ است. امام صادق(ع) میفرماید: «<strong>وَ الله مَا اَخَافُ عَلَیکُم اِلاَّ البَرزَخَ فَأمَّا إِذَا صَارَ الاَمر إِلَینَا فَنَحنُ اَولَی بِکُم</strong>؛[4] به خدا قسم! نمیترسم برای شما، مگر از بابت برزخ. پس آنگاه که امور به دست ما سپرده شد، ما بر شما اَولی هستیم.»
حدیث، اشاره میکند که مؤمنان در قیامت مشمول شفاعت پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(ع) قرار میگیرند؛ ولى حساب برزخ، کاملاً جداست.[5]
[1]. احزاب، آیه 66؛ اعراف، آیه 187.
[2]. مرتضی مطهری، <em>مجموعه آثار استاد شهید مطهری</em>، ج 2، ص 514.
[3]. جعفر سبحانی، <em>منشور عقاید امامیه</em>، ص 190.
[4]. مجلسی، <em>بحار الأنوار</em>، ج 6، ص 214.
[5]. مکارم شیرازی و همکاران، <em>پیام قرآن</em>، ج 5، ص 459.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522سیمای انسان در عالم برزخ (2)1771886979010.22081/rt.2015.69790FAمصطفیآزادیانعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210420معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522شجاعت و شهامت امام حسن(ع)1892006979110.22081/rt.2015.69791FAJournal Article20210420امام حسن(ع) فرمود: «<strong>[الشُّجاعَةُ] مُوَافَقَةُ الْأقْرَانِ وَالصَّبْرُ عِنْدَ الطِّعَان</strong>؛<sup><sup>[1]</sup></sup> [شجاعت، یعنی] پایدارى در میادین نبرد، و دلیرى هنگام پیشامدهای ناگوار.»
متأسفانه برخی میپندارند که شجاعت امام حسن مجتبی(ع) کمتر از امامان دیگر بود و در میدان نبرد، شهامت و شجاعت لازم را نداشت و به همین جهت، از جنگ فاصله گرفت و زمام امور را به معاویه سپرد. این تصور، پنداری است باطل یا اینکه گوینده آن، از روی غرضورزی به این سخن دامن میزند. در این نوشتار، به گونهای مختصر در پی آن هستیم که نادرستی چنین پنداری را روشن نماییم.
در آغاز، لازم است چیستی شجاعت و اهمیت و نشانههای آن بررسی شود.
[1]. ابن شعبه حرانى، <em>تحف العقول</em>، ص 226.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522عوامل رضایتمندی از زندگی2012136979310.22081/rt.2015.69793FAعباسپسندیدهعضو هیئت علمی دانشگاه علوم حدیثJournal Article20210422یکی از موضوعات اساسی که نقش مهمی در بهبود بحرانهای روحی انسان در جامعه امروزی دارد، تحقق زمینههای آرامش و آسایش روانی است. از جمله عواملی که میتواند بهخوبی این هدف را تأمین کند، رضایتمندی قلبی از وضعیت زندگی و مثبتنگری منطقی به وقایع پیرامون خویش است. بدیهی است، باورهای دینی همچون اعتقاد به مقدّرات الهی و صبر در برابر مشکلات، میتواند سطح رضامندی انسان از زندگانی را به طور چشمگیری افزایش دهد و در عمل، به درمان بیماریهای روحی و روانی بینجامد و آرامش حقیقی را برای او به ارمغان بیاورد؛ چه اینکه نشانه مؤمنان راستین آن است که از سرچشمه «رضا» مینوشند و در پرتو عبودیت و معنویت، پروردگار نیز از آنان راضی گشته، مصداق آیه «<strong>رَضِیَ اللّهُ عَنهُم وَرَضُوا عَنه</strong>»[1] شدهاند.
متأسفانه، سبک زندگی انسان معاصر، نگرش مادی او به دنیا را تقویت نموده و منفینگری و نارضایتی او از داشتهها، به بروز اضطرابهای روحی منجر شده، ناشکری و ناشکیبایی جای خود را به سپاس از نعمتهای خداوند و صبر در برابر سختیها داده است.
در این نوشتار، به بررسی عوامل زمینهساز رضایتمندی از زندگی میپردازیم.
[1]. مجادله، آیه 22: «خداوند از ایشان رضایت دارد و آنان نیز از خداوند راضیاند.»معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522حقخواهی دانش هستهای ایران2152256979410.22081/rt.2015.69794FAرضاعیسینیاعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210422مسائل هستهای جمهوری اسلامی ایران را میتوان در دو مقطع زمانی با ابعاد یا رویکردهای فنی ـ حقوقی، اقتصادی و سیاسی مورد بحث و گفتوگو قرار داد؛ یعنی دو برهه زمانی کاملاً متفاوت و متضاد؛ برههای که قدرتهای بزرگ خارجی، نه تنها مانع از هستهایشدن ایران در دوران پهلوی دوم نمیشدند، بلکه کشورهایی چون آمریکا آموزش متخصصان امور هستهای، و کشورهایی مانند آلمان و فرانسه تهیه و تحویل فناوری هستهای را به ایران متقبل شده بودند؛ ولی همین کشورها، در برهه پس از انقلاب اسلامی، یعنی دوران استقرار جمهوری اسلامی ایران، به مخالفت و مانعتراشی در همه ابعاد قضیه، علیه جمهوری اسلامی ایران برخاستند و مسائل هستهای ایران را که از لحاظ فنی و اقتصادی، مشکلی برای کشورهای منطقهای و بینالمللی ایجاد نمیکرد، به مشکلات سیاسی گره زده، مانع تأسیس و راهاندازی مراکز هستهای ایران در خوزستان، اراک یا اصفهان شدند حتی کار را پس از تحریمها به جایی کشاندند که پرونده هستهای ایران از محل بررسی اصلی خود، یعنی «آژانس انرژی هستهای» به مراکز دیگری که صلاحیت بررسی هستهای را از حیث فنی نداشتند، مانند شورای امنیت سازمان ملل کشیده شد. اگرچه دشمنان، کار را روزبهروز برای جمهوری اسلامی ایران سختتر کردند، اما مردم و مسئولان در این راه، دستبهدست هم داده، همدل و یکصدا و مصممتر گام برداشتند تا بتوانند حقوق اولیه ملت شریف ایران را، با حفظ اصول سهگانه سیاست خارجی، یعنی: عزت، حکمت و مصلحت تحقق ببخشند.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522شاخصههای دینداری از نگاه امام علی(ع)2272426979510.22081/rt.2015.69795FAجوادمحدثیمحقق و نویسندهJournal Article20210422معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522دلایل و موانع اجابت دعا2432536979610.22081/rt.2015.69796FAفرجاللهمیرعربعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210422دعا، از جمله عبادات مهم اسلامی است که نقش کلیدی، در رشد و سعادت انسان ایفا میکند. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: «<strong>وَ</strong><strong>قالَ رَبُّکُمُ ادْعُونی أسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ</strong>؛<sup><sup>[1]</sup></sup> و گفت پروردگارتان: بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را. همانا کسانى که از عبادت من تکبّر مىورزند، بهزودى با ذلّت وارد دوزخ مىشوند.»
ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و ماه دعاست. «قرآن»، در این ماه شریف نازل شده و بزرگان، این کتاب آسمانی را «قرآن نازل» مینامند؛ ولی از دعا که در این ماه بسیار به آن سفارش شده، به نام «قرآن صاعد» یاد شده است. خدا خواسته که او را صدا بزنیم و وعده داده که جواب میدهد: «<strong>ادْعُونی أسْتَجِبْ لَکُمْ.</strong>» همچنین قرآن تأکید کرده: ای مردم! بدانید که خود پروردگارتان گفته که دعا کنید؛ «<strong>وَقالَ رَبُّکُمُ.</strong>» پس، خداوند دعا و اظهار نیاز بندگان به درگاه خویش را خیلی دوست دارد. در آیه مزبور، دعا عبادت محسوب شده، خدای متعال نفرت خود را از کسانی که او را نمیخوانند، بهروشنی ابراز کرده: «<strong>إِنَّ الَّذینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرین</strong>.»
از این آیه دانسته میشود که دعا، عبادت و رسم بندگی است.
[1]. غافر، آیه 60.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522قرآن از دیدگاه دانشمندان غیرمسلمان2552666979710.22081/rt.2015.69797FAحسیناحسانیفرپژوهشگر حوزه علمیهJournal Article20210422مقام نبوت، به دلیل علوّ مرتبهاش، با هیچ منصبی قابل مقایسه نیست. چنین جایگاه رفیعی اقتضا دارد که مدعی نبوت جهت اثبات صدق ادعای خود، دلیل و برهانی ارائه دهد که دیگران از ارائه آن عاجز باشند. ازاینرو، به برهان صدق ادعای پیامبران، «معجزه» گفته میشود.
معجزه پیامبران، باید متناسب با فکر و فرهنگ مخاطب و شرایط زمان و مکان رسالتش باشد. پیامبر اسلام(ص) به اقتضای اینکه آخرین پیامبر و رسالتش جهانی است، معجزهاش باید متناسب با فرایند رشد و تکامل «عقول و علوم» انسان در همه زمانها و مکانها باشد.
در جهان امروز نیز با همه تبلیغات زهرآگین، فوج عظیمی از دانشمندان و پژوهشگران را میبینیم که قرآن را به عنوان تنها نسخه نجاتبخش بشر معرفی میکنند. در این مجال، بیان دیدگاه همه اندیشمندان جهان در مورد قرآن میسر نیست؛ اما در این مجال، به بیان دیدگاه شماری از آنان میپردازیم.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522امیر مؤمنان(ع)، شخصیت ناشناخته تاریخ2672806979810.22081/rt.2015.69798FAعلینظری منفردپژوهشگر حوزه علمیه و از مبلّغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210422معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522عوامل آرامش از نگاه قرآن2812966979910.22081/rt.2015.69799FAسید احمدهاشمی علیآبادیمدرّس دانشگاه تفرش و کاشانJournal Article20210422آرامش، گمشده دیروز و امروز انسان است. در متون دینی، بهویژه قرآن و روایات اهلبیت(ع) این امر جایگاه مهمی دارد؛ به گونهای که شاهبیت دین، یعنی «ایمان»، از ریشه «أمن» به معنای آرامش گرفته شده است. بشر امروز با خلأ معنویت و آرامش دستوپنجه نرم میکند و برای رسیدن به این گمشده، به هر وسیلهای دست میزند. رشد عرفانهای کاذب و نوظهور، مصرف روزافزون مواد مخدّر و قرصهای آرامبخش، تولید و تکثیر کتابها و نرمافزارهای روانشناختی، همگی دلیل روشنی بر این سرگشتگی و احساس فقر و نیاز است.
بهراستی مشکل از کجاست؟ علت نگرانیها، اضطرابها و تشویشهای روزافزون بشر چیست؟ اصولاً آرامش چیست و منشأ آن کجاست؟ عوامل و موانع دستیابی به آن چیست؟ راه رسیدن به آرامش کدام است؟ اینها پرسشهایی است که این نوشتار میکوشد بهاختصار به آنها پاسخ گوید. معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522درک مفاهیم شب قدر2973086980010.22081/rt.2015.69800FAمسعودعالیدانشآموخته حوزه علمیه و از مبلّغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210422معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522افزایش و تنظیم جمعیت از منظر روایات3093186980110.22081/rt.2015.69801FAمحمدجوادفاضل لنکرانیعضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قمJournal Article20210422معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522همسایههای آسمان اخلاق و آداب آپارتماننشینی3193296980210.22081/rt.2015.69802FAحمیدوحیدیدانشآموخته حوزه علمیهJournal Article20210422عصر حاضر را میتوان عصر بلندشدن ساختمانها و کوتاهشدن دیوارهای همسایگی دانست؛ عصر نزدیکشدن مرزهای زندگی ظاهری و فاصلهگرفتن از مرزهای همزیستی و همدلی.
امروزه، دیگر چهاردیواریهایمان اختیاری نیست و دیوارهای خانههایمان پُر از گوش شدهاند. اینکه آپارتماننشینی، جزء جداییناپذیر زندگی امروز بشر شده یا هنوز میتوان سازوکاری برای برگرداندن سبک مسکنسازی به شیوه قدیم و مطابق دستورات دینی، ارائه کرد و اینکه اصلاً زندگی آپارتماننشینی با آموزهها و ارزشهای اسلامی مطابقت دارد یا خیر، در این نوشته به دنبال آن نیستیم و در این باب، فقط به این مقدار بسنده میشود که طبق توصیه پیشوایان معصوم(ع) هیچکس نباید بدون رضایت همسایهاش خانه خود را به قدری بلند سازد که مسیر جریان هوا را بر آنان ببندد و آنها را از نور خورشید محروم سازد.[1]
مقصود نگارنده در این نوشتار، تنها اشاره به نکاتی است که شاید بتواند برای مخاطبهای دردآشنا و مبلّغان و مروّجان دینی مفید باشد و در بهبود وضع معیشت و سازگارسازی سبک زندگی در آپارتمان با آنچه مورد رضای حق و صاحبان شریعت است، به کار آید.
به نظر میرسد، بتوانیم با بهکاربستن دستورات حکیمانه دین و پیشوایان دینی، خانههای کوچکمان را در این ساختمانهای بزرگ، یک قدم به آسمان نزدیکتر کنیم و همسایه آسمان و آسمانیان شویم.
[1]. زینالدین بن على (شهید ثانی)، <em>مسکّن الفؤاد،</em> ص ١٠٥: «رسولُ الله(ص)<span style="font-family: Alaem;"> </span>ـ فی حُقوقِ الجارِ ـ : ... وَلا تَسْتَطِلْ علَیهِ بالبِناءِ فتَحْجُبَ عَنهُ الرِّیحَ إلاّ بإذنِهِ؛ پیامبر خدا(ص) درباره حقوق همسایه فرمود: ... خانهات را بلندتر از خانه او نساز که جلوى جریان هوا را بر او بگیری؛ مگر آنکه خودش اجازه دهد.»معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522اقتصاد مقاومتی؛ معیارها و راهکارها3313426980310.22081/rt.2015.69803FAمحمدرسولآهنگراندانشیار دانشگاه تهران و از مبلّغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210422معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522خرافهگرایی در جامعه دینی؛ پیامدها و راهکارها3433606980410.22081/rt.2015.69804FAمحمدکاظمکریمیپژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210422اسلام، دین جامعی است که تعالیم آن، از جانب خدای متعال و به وسیله رسول خاتم(ص) ابلاغ گردیده و توسط اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تداوم و گسترش یافته است. جامعیت دین اسلام و وجود تعالیم برگرفته از منابع وحی و عقل، راه را بر انحراف از مسیر حق سد کرده و تمایل به راه دیگر، مصداق خروج از صراط مستقیم تلقی میشود که مراقبت از آن، رسالت نگهبانان دین الهی است.
یکی از آسیبهای جدی که زمینه نفوذ افکار و رفتارهای انحرافی را فراهم میسازد و برای دینداران خطری جدّی به شمار میرود، افتادن در دام خرافاتی است که رنگ دین به خود میگیرد. شناخت زمینههای این گونه خرافهها و درمان به موقع آن و نیز اصلاح نگاهها و نگرشهایی که در این خصوص در جامعه اسلامی وجود دارد، به منظور رهانیدن مسلمانان از خطرها و آسیبهای آن، از وظایف اصلی مبلّغان و مروّجان شریعت برحقّ الهی است.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522دولت و ملت، همدلی و همزبانی3613746980510.22081/rt.2015.69805FAرضاعیسینیاعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210422معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522ویژگیهای جوان از دیدگاه نهجالبلاغه3753886980610.22081/rt.2015.69806FAسجادایزدهیعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210422از جمله دورههای مهم و تأثیرگذار در زندگی هر فرد، دوره جوانی است که بهار زندگی به شمار میرود. به طور طبیعی، شناخت ویژگیهای انسان در این دوره، میتواند به استفاده مطلوب دوره جوانی بینجامد و بهکارگیری تواناییها در این زمان، به رشد و کمال بیشتر منجر شود. بر این اساس، شناخت دوران جوانی، از اهمیت خاص برخوردار است. این مقاله، کندوکاوی است درباره ویژگیهای جوان از منظر امام علی(ع) که در محورهایی چند سامان یافته است.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522روز جهانی قدس، نماد اسرائیلستیزی3894006980710.22081/rt.2015.69807FAمحمدرضابهروزعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210422یکی از میراثهای گرانسنگ امام راحل(ره)، روزجهانی قدس است. این امر، در تحولات منطقه و مبارزه با اسرائیل، نقش بنیادی دارد؛ به گونهای که استکبار جهانی و صهیونیسم، بهشدت از اِعلام روز قدس اظهار نگرانی نمودند. دیدگاه امام(ره) درباره قدس، یادگار جاودانه است که بر تارک تاریخ میدرخشد و مرزهای جغرافیایی را درنوردیده، در عین حال، بازخوانی آن از بایستههای هر زمان است.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522آموزههای نماز عید فطر4014156981610.22081/rt.2015.69816FAعبدالکریمپاکنیا تبریزیپژوهشگر و استاد سطح عالی حوزه علمیه.Journal Article20210425در روز عید فطر، گویی مسلمان از نو متولد میشود. تبریک این عید، بهحقیقت به جهت ولادت جدیدِ مؤمن روزهدار در شب عید فطر است؛ چرا که طبق گفتار امیر مؤمنان(ع)، روزهداران در شب عید فطر، از تمام آلودگیها و پلیدیها پاک شده و کمترین پاداش خود را که پاکی و پاکیزگی است، دریافت نمودهاند. حضرت میفرماید:
«وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أنَّ أدْنَى مَا لِلصَّائِمِینَ وَ الصَّائِمَاتِ أنْ یُنَادِیَهُمْ مَلَکٌ فِی آخِرِ یَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ أبْشِرُوا عِبَادَ اللَّهِ فَقَدْ غُفِرَ لَکُمْ مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِکُمْ فَانْظُرُوا کَیْفَ تَکُونُونَ فِیمَا تَسْتَأنِفُونَ؛[1]
ای بندگان خدا! بدانید که کوچکترین پاداشی که برای مردان و زنان روزهدار است، این است که فرشتهای در روز آخر ماه مبارک رمضان به آنها ندا میدهد: ای بندگان خدا! بشارتتان باد که [خداوند متعال] تمام گناهان گذشته شما را آمرزید. پس، بنگرید که بعد از این چگونه عمل خواهید کرد.»
شیخ مفید(ره) در کتاب <em>مسار الشیعه</em> مینویسد:
«اینکه روز اوّل ماه شوال، عید اهل ایمان قرار داده شده، به جهت این است که آنان برای قبولی اعمالشان در ماه رمضان، خوشحالاند و از اینکه خداوند متعال گناهانشان را بخشیده و بر عیبهای آنان پرده کشیده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسیده است که ثوابهای بسیاری برای روزهداران عطا خواهد کرد و از اینکه مؤمنان در اثر تلاشهای شب و روز ماه مبارک رمضان، چند مرحله به قرب الهی نزدیک شدهاند، حالت سُرور و نشاط دارند. در این روز، غسل معیّن شده و این، علامت پاکی از گناهان میباشد. عطرزدن و استفاده از بوی خوش و لباس زیبا و تمیز پوشیدن و به صحرا رفتن و زیر آسمان نماز خواندن، همگی علامت شادی و سُرور و از روی حکمت میباشد.»[2]
نماز روز عید فطر، به یک معنا شکرانه این نعمت الهی (ولادت جدید) در ماه رمضان است.
[1]. شیخ صدوق، <em>أمالی</em>، ص 10.
[2]. شیخ مفید، <em>مسار الشیعة فی مختصر تواریخ الشریعه</em>، ص 30.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522خاطرات تبلیغی4194316981710.22081/rt.2015.69817FAگروهتولید محتوادفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210425یکی از دستاوردهای مهم مبلغان در امر تبلیغ، خاطرهها و تجربههایی است که از خود به یادگار میگذارند؛ خاطراتی که سراسر عبرتآموز و آکنده از تجربیات و دانستههایی ارزشمند میباشد. نظر به اهمیت و اثربخشی این نوع خاطرات بر آن شدیم، خاطرات آموزندهای را که در موضوعات مختلف از زبان مبلغان گرامی بیان شده، ارائه نماییم. باشد که نکات اخلاقی و تجربههای تبلیغی آن مورد استفاده خوانندگان عزیز قرار گیرد.<strong>[1]</strong><br /> <br clear="all" /><br /> <br /> [1]. گفتنی است، خاطرات این نوشتار، از کتب و منابع تبلیغی گرفته شده و با اندکی ویرایش، در معرض استفاده علاقهمندان قرار گرفته است.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522نمایه مقالات رهتوشههای رمضان4334546981810.22081/rt.2015.69818FAگروهتولید محتوادفتر تبلیغات اسلامیJournal Article20210425بیست سال از پیشینه چاپ و انتشار رهتوشه راهیان نور ویژه ایام ماه مبارک رمضان میگذرد و بحمدالله در این سالها، گنجینهای بزرگ و ارزشمند از مطالب و موضوعات متنوع فراهم آمده است. به منظور بهرهمندی بیشتر و دسترسی آسانتر مبلغان گرامی از مباحث ارائهشده در این مجموعه گرانبها، نمایه موضوعی مقالات آنها تهیه و تنظیم شده و در معرض استفاده علاقهمندان قرار گرفته است.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522کتابشناسی ماه مبارک رمضان4554726981910.22081/rt.2015.69819FAسیدعلی اصغراحمدیپژوهشگر حوزه علمیه.Journal Article20210425از جمله ابزارهای مهم تبلیغ، شناخت منابع لازم برای پژوهش در موضوعات مورد نیاز میباشد. با توجه به اینکه در باره ماه مبارک رمضان و موضوعهای مربوط به آن، آثار متعددی منتشر شده است، برخی از این منابع شناسایی شده و جهت استفاده مبلغان ارجمند معرفی میگردد.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522نگاهی به نرمافزارها و پایگاههای اینترنتی قرآنی4734946982010.22081/rt.2015.69820FAسید اسداللهموسوی عبادیدانشآموخته حوزه علمیه.Journal Article20210425در عصر حاضر، فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) چنان تأثیری بر جوامع گذاشته که ادامه زندگی بشر بدون وجود آن، بسیار مشکل و حتی در برخی عرصهها غیرممکن میباشد.
در جوامع علمی و فرهنگی، بهخصوص حوزه دین، نیاز بیشتری به این فناوری احساس میشود تا در راستای اهداف خود، با دنیای بیرون به دور از چالشهای حاصل از ساختارها و افکار سنّتی، ارتباطی وسیع، سریع، عمیق و آسان برقرار کند و مخاطبان خویش را به سطح بینالمللی گسترش داده، اطلاعرسانی کاملی را در این عرصه به انجام رساند.
به همین منظور، فهرست مهمترین نرمافزارها و پایگاههای اینترنتی قرآنی برای آشنایی و استفاده مبلّغان محترم در ماه مبارک رمضان، ماه بهار قرآن، بهاختصار معرفی میگردد.معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قمفصلنامه ره توشه2821-27971437شماره 137 رمضان20150522مناسبتهای ماه مبارک رمضان4955196982110.22081/rt.2015.69821FAسیدتقیواردیعضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.Journal Article20210425سال هجری قمری، همانند سال هجری شمسی، دوازده ماه است و مبدأ هر دوی آنها، هجرت رسول خدا(ص) از مکه به مدینه بوده؛ با این تفاوت که محاسبه سال هجری قمری، بر اساس گردش ماه (قمر) به دور زمین است و تعداد آن در کل سال، 355 روز میباشد؛ ولی ماه هجری شمسی، بر اساس گردش زمین به دور خورشید بوده، تعداد روزهای آن در کل سال، 365 روز میباشد. با ده روز تفاوتی که بین تعداد روزهای این دو سال است، از مبدأ این دو تاریخ تا زمان ما (1394)، چهل و دو سال فاصله به وجود آمده است.
ماههای سال هجری قمری، عبارتاند از: محرم، صفر، ربیعالاوّل، ربیعالثانی، جمادیالاولی، جمادیالثانیه، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده و ذیحجه.
بنابراین، ماه مبارک رمضان، نهمین ماهِ سال هجری قمری بوده، بین دو ماه شعبان و شوال قرار گرفته است.