معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
علل و اهداف قیام امام حسین ع از منظر مقام معظم رهبری «مدظلّهالعالی»
9
25
FA
سعید
عطاریان
محقق و پژوهشگر
10.22081/rt.2018.67694
از زمان وقوع قیام عاشورا در سال 61 هجری تا امروز، 1379 سال میگذرد. در این زمان طولانی، این حادثه پیوسته مورد توجه دانشمندان و صاحبان اندیشه بوده است که حکایت از عظمت آن قیام دارد. این انقلاب بزرگ و حرکت درسآموز و عبرتانگیز، الگوی بسیاری از قیام ها و جنبشهای پس از خود بوده است. این قیام، همچنان میتواند برای ملتهای جهان، الهامبخش و آموزنده باشد. اندیشهوران برای این قیام، علل و اهداف مختلفی بیان کردهاند. بعضی هدف قیام را برقراری حکومت و برخی دیگر، شهادتطلبی را هدف قیام امام حسین ع دانستهاند. مقام معظم رهبری در این باره، دیدگاه خاصی دارند و هدف از قیام امام حسین ع را حاکمیت دین و اقامۀ عدل میدانند. این مقاله با توجه به اهمیت و نکتههای برجستۀ این دیدگاه، به تبیین دلایل و شواهد آن میپردازد که از آن با عنوان «دیدگاه حاکمیت دین و عدل» یاد کردهایم.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67694.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67694_bdab9d6c4d6470980b62a422a83d965a.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
نقش شکرگزاری در زندگی
25
44
FA
حبیب الله
فرحزاد
نخبه تبلیغی حوزه علمیه قم
10.22081/rt.2018.67695
قالَ اَمیرُالمُؤمِنینَ عَلِیُ بْنُ اَبیطالب ع : «<strong>شُکرُالنِّعَمِ یَزیدُ فیالرِزْقِ</strong>».
من بی تو دمی قرار نتوانم کرد<br /><br />
احسان تو را شمار نتوانم کرد<br /><br />
گر بر تن من زبان شود هر مویی<br /><br />
یک شکر تو از هزار نتوانم کرد<br /><br />
اثر شکرگزاری، افزایش نعمتهاست. قرآن کریم میفرماید: <strong>وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ</strong>f؛«اگر واقعاً سپاسگزاری کنید، نعمت شما را افزون خواهم کرد؛ و اگر ناسپاسی نمایید، قطعاً عذاب من سخت خواهد بود». یکی از راههای مهم افزایش برکت، رحمت و عزّت در زندگی، سپاسگزاری و شکر نعمتهای الهی است.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67695.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67695_3420e593a7939a9215cd22dc5bbe4583.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
معیارهای تشخیص حق از باطل
45
59
FA
سیدعلی
هاشمی نشلجی
پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
10.22081/rt.2018.67696
انسان به طور طبیعی و فطری، حقطلب است و گرایش به حق دارد؛ زیرا کمالگرایی و نقصگریزی در انسان، فطری و طبیعی است و از آنجا که سعادت و کمال، تنها در حق یافت میشود و باطل چیزی جز نقص نیست، او به حق گرایش داشته، از باطل گریزان است. از این رو، انسان با توجه به ماهیت و ساختار فطریاش باید جویای حق و پیرو حقیقت باشد، راه درست را برگزیند و همیشه با حقیقت همراه و همدم باشد. بنابراین، برای زندگی سعادتمندانه نیازمند تشخیص درست و نادرست، صلاح و فساد و به طور کلی حقّ و باطل است و برای رسیدن به این تشخیص، به معیارهایی نیاز دارد تا بتواند با استفاده از آنها و سنجیدن افکار و عقاید و عملکرد خود، نسبت به آن معیارها، راه حق را برگزیند و به سعادت و رستگاری نایل شود.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67696.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67696_608dd5f701a867f22ff5ebb1b80887a5.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
معادباوری در نهضت امام حسین ع
59
72
FA
عسکری اسلامپور
کریمی
محقق و پژوهشگر
10.22081/rt.2018.67697
از میان عقاید دینی، یکی از نافذترین و مؤثرترین باورها در جهتدهی به رفتار آدمی، تربیت و اصلاح او، اعتقاد به معاد است؛ چنانکه بدون آن، هیچ رزمندهای معتقدانه به عرصۀ دفاع قدم نمیگذارد و خود را برندۀ جنگی نمیدانـد که به شهادت منتهی میشود. چنین اعتقادی در کلمات امامحسین ع و اشعار و رجزهای او و یارانش، نقشی محوری داشت. آن حضرت در روز عاشورا وقتی بیتابی خواهرش را دید، این فلسفۀ ژرف را یادآور شد و فرمود: «خواهرم! خدا را در نظر داشته باش! بدان که همۀ زمینیان میمیرند، آسمانیان نیز نمیمانند؛ و هر چیزی جز وجه خدا که آفریدگار هستی است، از بین رفتنی است؛ خداوند همگان را دوباره برمیانگیزد».بنابراین، شالودههای بیبدیل معادباوری و یاد مرگ و آثار آن را میتوان به وضوح در نهضت حسینی ع مشاهده کرد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67697.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67697_0c559d4ee9578d28e46654197bd53fe1.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
تقابل دین و دنیا در نهضت امام حسین ع
73
88
FA
علیرضا
انصاری
محقق و نویسنده
10.22081/rt.2018.67698
تاریخ بشر همواره شاهد تقابل دو جریان حق و باطل بوده و خواهد بود. در یک سوی این دو جریان، خوبیها نمود پیدا میکند و در سوی دیگر، بدیها ظهور مینماید. حاملان جریان اول، انبیا و اولیا هستند که طلایهدار دینداری، عدالت، معنویت، و ستمستیزیاند؛ و حاملان جریان دوم، حاکمان ظالم و سلطهطلبی همچون فرعونها و نمرودها، پرچمدار دینستیزی، ظلم و جنایت. این دو جریان، دو حادثه نیستند، بلکه دو فرهنگند. فرهنگ الهی و فرهنگ جاهلی. این دو جریان از زمان آدم آغاز شده است و امام حسین ع راه انبیا را ادامه داده است؛ از این رو، در زیارت وارث میخوانیم: «<strong>السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ آدَمَ صَفوَةِ اللهِ، السَّلامُ عَلَیکَ یا وارِثَ نوحٍ نَبى اللهِ</strong>...». در مقابل، یزید ادامهدهندۀ راه قابیل، فرعون و نمرود است. اگر گفتهاند که هر روز عاشورا و هر سرزمینی کربلاست، بدین معناست که نبرد حق و باطل، در هر زمان و مکان ادامه دارد و هر جنگی بین روشنایی و تاریکی، نسخۀ مکرّر عاشوراست.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67698.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67698_b63f1d1e72aff507f0bd6d0a0a701208.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
نقش زیارت در تقویت باورهای دینی
89
102
FA
محمد
سبحانی نیا
عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان
10.22081/rt.2018.67699
انسان به فطرت خویش، دوستدار محبت است. از این رو، به افراد خاصی علاقهمند میشود و به آنها عشق میورزد. زیارت، بهترین نمونۀ بزرگداشت و ارادت به آستان بزرگان دین است؛ زیرا بار سفر بستن و سختیهای سفر را تحمل کردن، نشان میدهد که عشق و محبت خالصانه، وجود زائر را فرا گرفته و او را مشتاق زیارت انسانی کامل کرده است. خود زیارت، یک مکتب است؛ مکتبی دارای متعالیترین اندیشهها و اصول عملی که اگر با آداب و شرایط آن انجام شود، مىتواند یکی از زیباترین حرکتهای معنوی را ترسیم کند. بیشک زیارت امامان: کارکردهای گوناگون تربیتی، سیاسی، اجتماعی و دینی دارد. این نوشتار مىکوشد به یکی از کارکردهای زیارت که تقویت باورهای دینی است، بپردازد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67699.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67699_9018cf2146714f2484a2497101ea7dfa.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
پرسمان محرم
103
117
FA
محمدرضا
بهروز
پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
10.22081/rt.2018.67700
امروزه شبهات و سؤالات فراوانی دربارۀ آموزههای دینی مطرح است. از جمله وظایف عالمان دینی این است که در این باره کاوش کرده، به پاسخگویی این شبهات بپردازند؛ همانگونه که در تاریخ حیات تشیع نیز یکی از مهمترین دغدغههای عالمان دینی پاسخ به سؤالات و شبهات دینی بوده و آثاری نیز در این حوزه تدوین شده است. در عصر ما با توجه به پیشرفت فناوری و ترویج فضای مجازی، شبهات دینی رو به گسترش است. شایسته است که در این زمینه اقدامهای جدیای انجام پذیرد. در این مقاله، به پاسخ به چند شبهۀ دربارۀ قیام امام حسین ع پرداخته شده است.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67700.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67700_8a7bff1492c31c7b724374dea9a25dbf.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
شفاعت حسینی
117
129
FA
محمد
سبحانی نیا
عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان
10.22081/rt.2018.67701
یکی از مباحث مهم و مناقشهبرانگیز در کلام اسلامی و مبحث معاد که همواره ذهن متکلمان و اندیشمندان دینی را به خود مشغول داشته، شفاعت است. این موضوع از آن نظر مهم است که از سویی با توحید و از سوی دیگر با عدل الهی، ارتباط نزدیکی دارد. دربارۀ این موضوع، از دیرباز تا کنون، نقدهای گوناگونی طرح شده است؛ جمعی آن را انکار کرده و گروهی دیگر آن را دستاویز زیادهخواهی امیال و آمال خود دانستهاند تا سرپوشی بر رفتارشان باشد. واژۀ شفاعت با تمام مشتقاتش، سی بار در قرآن آمده است و این خود نشاندهندۀ اهمیت این موضوع است.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67701.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67701_91bddc93992a11a3c36fe023b80d2f1f.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
غیرتورزی در آموزههای دینی
129
145
FA
مسعود
عالی
نخبه تبلیغی حوزه علمیه قم
10.22081/rt.2018.67702
یکی از بهترین و ارزشمندترین صفات الهی و انسانی، غیرت است. اولین وجودی که این صفت را در عالم دارد، وجود مقدس خداوند است. امام صادق ع در روایتی فرمودند: «اِنَّ اللَّه غَیُورٌ یُحِبُّ کُلَّ غَیورٍ؛ خداوند غیور است و هر غیرتمندی را دوست دارد». غیرت یعنی انسان نسبت به امور محترم، حریمها و چیزهایی که مورد علاقۀ اوست، حساس باشد. وجود مقدس خداوند هم ناموس دارد؛ از جمله، دین خدا، احکام الهی، قرآن، اولیا و انبیای الهی، و حقوق مؤمنان، از محترمات الهی هستند که پروردگار عالم از آنها دفاع میکند. پس اولین غیور عالم، خود خداوند است؛ و این صفت را در هر کسی، ولو مشرک و غیرمسلمان، دوست دارد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67702.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67702_0db3a1453e2da7d6bd8af617557b41c6.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
انگیزۀ قیام امام حسین ع
145
161
FA
ناصر
رفیعی محمدی
نخبه تبلیغی حوزه علمیه قم
10.22081/rt.2018.67703
حادثۀ عاشورا در ساعاتی محدود، در سرزمین تفتیدۀ عراق و در آوردگاه و نبردی نابرابر بین دو جبهۀ عزت و ذلّت، و ارزش و ضد ارزش به وقوع پیوست. از آن حادثه، روزگاران زیادی سپری شده و هر کسی این حادثه را بر اساس دیدگاه خود تحلیل و آن را نقد و بررسی کرده است. بهترین راه شناخت اهداف امام حسین ع، اطلاع از انگیزه ایشان و جریانهایی که منجر به این حادثۀ خونین و ماندگار شد، و نیز پرداختن به کلمات آن امام بزرگوار است. قبل از شنیدن نظریات و تحلیلهای دیگران، میتوانیم با مراجعه به سخنان اباعبدالله ع، این قیام و تحلیل آن را از زبان ایشان بررسی کنیم. در اینجا به پنج انگیزۀ مهم اباعبدالله با ذکر پنج مثال از کلمات ایشان یا ائمه معصومین ع پرداخته خواهد شد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67703.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67703_af61dd80b60b777c0a0aa8795654ef57.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
اقتدار و عزتمندی در گفتار و رفتار حضرت زینب س
161
174
FA
محمدکاظم
کریمی
پژوهشگر پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی
mk.karimi@isca.ac.ir
10.22081/rt.2018.67704
در ادبیات سیاسی امروز، اقتدار، یکی از مؤلفههای اصلی مشروعیت سیاسی حکومتها و نظامهای سیاسی به شمار میرود. وجود اقتدار در نظام سیاسی، علاوه بر بالا بردن توان دفاعی در برابر بیگانگان، باعث حفظ ارزشها و باورهای سیاسی جامعه، و پذیرش و حمایت اعضای جامعه و در نتیجه، تداوم و ثَبات حاکمیت سیاسی خواهد شد. نهضت سیاسی و فکری امام حسین ع در طراز حرکتهای سیاسیای است که مشروعیت آن، منبعث از رسالت دینی آن است و اقتدار و عزتمندی آن که ریشه در این مشروعیت دارد، چنان عمیق و ریشهدار است که پس از قرنها از وقوع آن همچنان ماندگار است.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67704.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67704_223dad26c4b32313b48bad4104960a08.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
شبهۀ شرکت حسنین ع در جنگ اعراب و ایران
177
185
FA
مصطفی
محسنی
مدرس حوزه و دانشگاه
10.22081/rt.2018.67705
امروزه یکی از شبهاتی که در فضای مجازی به گستردگی طرح میشود، بحث فتح ایران به دست مسلمانان است. هدف اسلامستیزان از دامن زدن به این شبهات، این است که چهرۀ اسلام را خشن جلوه دهند. یکی از این شبهات، حضور امام حسن و امام حسین ع در این فتوحات است. شبههافکنان با استناد به گزارشهای مجعول و گاهی مغرضانه بر آنند که با اثبات حضور این بزرگوارن در آن جنگها از قداست آنان در جامعۀ ایرانی و مخصوصاً جوانان بکاهند. اگر هیچ دلیلی بر رد این گزارشها نداشته باشیم، عدم حضور حضرت علی ع در این جنگها میتواند دلیل محکمی بر جعلی بودن حضور حسنین ع باشد. علی ع در تمام جنگهای زمان پیامبر ص حضور فعال داشت؛ اما در فتوحات شرکت نکرد. تنها به خلفا مشاوره میداد که این مشاوره نیز برای مصلحت اسلام و مسلمانان بود. با عدم حضور حضرت علی ع به راحتی میتوان دریافت که فرزندان ایشان نیز در این فتوحات حضور نداشتهاند. در این نوشتار، به نقد و بررسی چند گزارش مجعول دربارۀ حضور حسنین ع در فتوحات یادشده پرداخته میشود.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67705.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67705_5a3e7dc80781ca2bd22221659f32fb1f.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
بازخوانی فرهنگ عاشورا
185
195
FA
عبدالرحیم
موگهی
محقق و نویسنده
10.22081/rt.2018.67706
حضرت امیرمؤمنان علی ع : «<strong>لایَنفَعُ اجتِهادٌ بِغَیرِ تَحقیقٍ</strong>؛ هیچ کوششی بدون تحقیق و حقیقتجویی سودی فراچنگ نیاورد».
پژوهش نمای و بترس از کمین سخن هر چه باشد به ژرفی به بین
در جنبش نرمافزاری و نهضت تولید علم و در قلمرو تولیدات و فرآوردههای دینی، دستکم به سه امر مهم باید توجه کافی و وافی داشت:
1. جنبش تهذیب و پالایش علمیِ تولیدات دینی؛
2. جنبش تصحیح و ویرایش علمیِ تولیدات دینی؛
3. جنبش تحلیل و پردازش علمیِ تولیدات دینی.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67706.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67706_4e93e757d3a9d64eace788c2718cc8e6.pdf
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
1440
شماره 158محرم
2018
05
22
خاطرهها و تجربههای تبلیغی
195
205
FA
گروه
تولید محتوا
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی
10.22081/rt.2018.67707
در دوران طلبگی دریافته بودم اگر کاری با توکل بر پروردگار شروع شود، آن کار به نتیجه میرسد؛ و اگر توکلی در آن نباشد، بالاخره آن کار ناقص میشود و به نفع انسان نیست. این دریافتی بود که آن روزها داشتم و در اثبات این موضوع، خاطراتی در ذهن دارم که برایم سرمشق شدهاند و به یکی دو مورد اشاره میکنم.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67707.html
https://rahtoosheh.dte.ir/article_67707_53c312e3357cc63bcd38e721cda5a6dc.pdf