per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
21
35
10.22081/rt.2015.68138
68138
Original Article
شخصیتشناسی امام حسین ع
محمدجواد فاضل لنکرانی
1
عضو جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم.
رسول خدا ص فرمود: «إنَّ لِقَتْلِ الْحُسَینِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً».[1]
قبل از آنکه وارد بحث شویم و دربارۀ شخصیت ممتاز امام حسین ع مطلبی بیان کنیم، ابتدا به اندازۀ فهم خودمان دربارۀ شناخت سرور آزادگان و سالار شهیدان، مقدمهای را ذکر میکنیم:
1. در اینکه تمام امامان معصوم: از مولیالموحّدین گرفته تا حضرت مهدی ع از نور واحدی آفریده شدهاند و همه از حقیقت محمّدیاند، در میان مذهب امامیه حرف و کلامی نیست؛ بنابراین، در تفاضل و برتر بودن بعضی از بعض دیگر، از نظر اصل خلقت و آفرینش، میانشان تفاوتی وجود ندارد و همه از انوارالهیه و از نور محمدیاند و در تمام مراتب کمالات و معنویت مساوی؛ یعنی هر کمال و معنویت که برای یکی ثابت کردیم، برای دیگر امامان نیز، مقرّر و ثابت است. اگر این طور نباشد، نقص در امام و امامت لازم خواهد آمد و این، از نظر عقل باطل است. 2. در طول زندگی برای بعضی معصومین: ، فرصت و موقعیّتی پیش آمد که برای بیشترشان آن فرصت و موقعیت پیش نیامده بود؛ لذا بسیاری از امامان، نتوانستند از آن فرصتها و موقعیتها استفاده کنند؛ مثلاً در برههای از زمان، بر اثر اختلافات شدید بنیعباس با بنیامیه و در آخر کار سقوط دولت و حکومت بنیامیه و روی کار آمدن بنیعباس، امام صادق ع توانستند به خوبی از فرصت استفاده کنند و مجالس علمی و فقهی تشکیل دهند و در نتیجه با تعلیم و تربیت چهارهزار دانشمند، اسلام راستین و مذهب تشیع را تبیین و به جامعه اسلامی معرفی کنند؛ در حالی که همین امام ع، در اواخر عمر شریف خود تحت فشار حکومت ظالمانۀ بنیعباس بودند و سرانجام بهدست منصور به شهادت رسیدند.
[1]. نورى، مستدرکالوسائل و مستنبط المسائل، ج 10، ص 318 (به یقین شهادت حسین7، حرارتى در دل مؤمنان ایجاد کرد که هرگز خاموش نخواهد شد).
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68138_252990262b8e9eb2bd6fc53ed8ef38f2.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
35
51
10.22081/rt.2015.68141
68141
Original Article
استنادات قرآنی قیام امام حسین ع
ناصر رفیعی محمدی
1
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه و ازمبلغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
عمل و گفتار پیامبر اکرم ص و ائمۀ معصومین ع : ترجمان و تفسیر قرآن کریم است.
نخستین مفسر قرآن کریم رسول خدا ص است: «وَ أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیهِم.»[1] ایشان اهل بیت: را در حدیث معروف ثقلین، عِدل قرآن قرار داده و با تأکید بر تمسک به قرآن و عترت، بر رابطۀ تفکیکناپذیر این دو تأکید کردند؛ حدیثی که به نظر بزرگان، در زمرۀ احادیث معتبر و متواتر است.[2]
از حدیث ثقلین، میتوان به این حقیقت دست یافت که وجود حجتی معصوم، همواره در کنار قرآن تا زمان ورود بر رسول خدا ص در کنار حوض کوثر ضرورت است.
[1] . نحل، آیۀ 44.
[2] . امینی، الغدیر، ج 6، ص 303 و احمد بن حجر عسقلانی، الصواعق المحرقه، ص 149 و150.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68141_7284bfbb327c2da41054a09a528f219a.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
51
69
10.22081/rt.2015.68142
68142
Original Article
سیاست های امویان در دین ستیزی و ارزشزدایی
آیت الله محمدمهدی آصفی
1
از نخبگان حوزه
رسول اکرم ص به دستور خدای متعال در زندگی مردمان به انقلابی فراگیر در تمامی باورها، اندیشهها، عُرفها، احکام، اخلاق و روابط دست زد و حیات جاهلیت را به طور کامل نابود کرده و بنای نو و کامل اسلام را در جامعه استوار ساخت و فرمود: اکنون مانند روز اولی است که خدا آسمان و زمین را آفرید و دگرگونی کامل و اساسی رخ داده است. در ادامه نیز افزود: «أَلَا کُلُّ شَیءٍ مِنْ أَمْرِ الْجَاهِلِیةِ تَحْتَ قَدَمَی مَوْضُوع؛ هر پدیده و نشانی از جاهلیت از بین رفته است».[1]
[1]. محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج 21، ص 405.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68142_7aca64a8193f70047cd5a4b898cdf88e.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
69
88
10.22081/rt.2015.68143
68143
Original Article
نقش معاویة بن ابیسفیان در شهادت امام حسین ع
آیت الله سیدعلی حسینی میلانی
1
از نخبگان حوزه
حادثۀ کربلا و شهادت حضرت سیدالشهدا ع از مهمترین قضایای تاریخی است که در عقاید مسلمانان نقش بسزایی داشته و گستردگی ابعاد آن همواره برای دانشمندان و اندیشمندان شگرف بوده است.
به طور کلی میتوان این حادثه را از سه جهت بررسی کرد:
1. ریشهها و علتهای رخداد این حادثه؛
2. وقایع پیشآمده در حادثۀ کربلا؛
3. آثار و پیامدهای این حادثه در تاریخ اسلام و جوامع بشری.
هر کدام از این جهات، ابعاد و زوایای مختلفی دارد که این نوشتار، فقط به نقش پنهانی معاویه در قتل امام حسین ع میپردازد. در این مقال از تحقیقاتی که انجام شده است نتایجی گرفته خواهد شد که میتوان گفت تا به حال به آن پرداخته نشده است.
این پژوهش از مهمترین و قدیمیترین مدارک و منابع دست اول تاریخی، حدیثی و تفسیری اهل تسنّن بهره گرفته و تنها در موارد اندکی از بعضی کتابهای مهم شیعه استفاده شده است.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68143_06136650f18cb2c042ad9e64eb2f27aa.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
89
105
10.22081/rt.2015.68144
68144
Original Article
قیام امام حسین ع از نگاه دانشمندان غیرمسلمان
علیرضا انصاری
1
پژوهشگر حوزه علمیه
دشمنت کشت، ولى نور تو خاموش نگشت آرى آن جلوه که فانى نشود، نور خداست!
صدها سال پیش در سرزمینی تفتیده و خشک، حادثهای رخ داد که بعدها نام عاشورا گرفت و با همین عنوان، قدم به عرصۀ تاریخ نهاد و سرانجام با دلهای آزادگان عالم پیوندی جاودانه یافت.
تأثیر قیام سرور آزادگان جهان، بهقدری ژرف و گسترده است که گذشت زمان، نه تنها آن را به بایگانی تاریخ نسپرده، بلکه صاحبان اندیشه و پویندگان راه حقیقت، بیشتر به عظمت آن پی برده و تأثیر آن قیام را حتی در خارج از جهان اسلام مورد توجه قرار دادهاند.
در این جلسه، برآنیم تا شخصیت و قیام امام را از دیدگاه غیرمسلمانان بررسی کنیم.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68144_16dd8a9eadc2a4db0d37b55b84b15611.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
105
123
10.22081/rt.2015.68145
68145
Original Article
چگونگی شکلگیری جریانهای تکفیری و دلایل قدرتیابی آنها در دهه اخیر
مهدی فرمانیان
1
دانشیار و رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان و مذاهب.
ورود فرهنگ غرب به جهان اسلام و فروپاشی امپراتوری عثمانی، بازتاب فراوانی در جامعه اسلامی داشت. خلافت از اساسیترین مسائلی است که در یکصد سال گذشته، ذهن و فکر مسلمانان اهلسنت را به خود مشغول کرد. در همین زمینه، متفکران اسلامی صدها کتاب نگاشتند و دهها حزب و گروه سیاسی تشکیل شد. خلافت اسلامی از دست رفته بود؛ جهان اسلام گرفتار فرهنگ غرب شده بود و هیچ بارقه امیدی دیده نمیشد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68145_3079dc9d70d7144f2530019defbdabc0.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
123
139
10.22081/rt.2015.68146
68146
Original Article
شیوههای گسترش عفاف در جامعه
محمد سبحانی نیا
1
استادیار دانشگاه کاشان
در عصر «ارتباطات و تکنولوژى»، با دستیابى بشر به مظاهر تمدن، در گذر از زندگى سنتى به روش مدرن و صنعتى، شاهد فراموشى هویت و مسئولیت انسان و فاصله گرفتن از ارزشهایی چون حیا و عفت هستیم. با کمال تأسف، همزمان با گام نهادن بشر بر سکوی آسمان و حکمفرمایی فنآوری بر مغز و ارادۀ بشر، گوهر ارزشمند عفت و اخلاق نیز از بسیاری جوامع رخت بربست و فرهنگ برهنگى و بىعفّتى در حوزههای مختلف چون: ادبى، هنری، ورزشی و معمارى سایهگستر شد! دایرۀ عفت در زندگی بشر به وسعت دایرۀ زندگی فردی، اجتماعی و کلیۀ تعاملات فکری و رفتاری انسان بوده و بر این اساس، پرداختن به این امر از بایستههای امروزی است.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68146_4c160fa7954a7a08a5b1bb29ff1feb12.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
141
155
10.22081/rt.2015.68147
68147
Original Article
شیوههای کسب عزتمندی
عبدالکریم پاک نیا تبریزی
1
پژوهشگر و استاد سطح عالی حوزه علمیه.
خداوند متعال، عزت نفس را در وجود انسان به ودیعت نهاده تا با این حالت روانی مثبت، انسان اندیشه، احساس و رفتارش را به سوی سعادت جهت دهد. مفهوم عزت نفس در فرهنگ اسلامی را با واژههایی مانند: عزت نفس، خودباوری، کرامت نفس، اعتماد به نفس، معرفت نفس و... میشناسیم. در سورۀ إسراء فرمود: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنى آدَمَ؛[1] ما فرزندان آدم را کرامت و عزت بخشیدیم.» مولوی میگوید:
تاج کَرَّمناست بر فرقِ سرت طوق اَعطَیناک آویزِ بَرت[2]
از منظر قرآن و اهل بیت: منشأ عزت و عزتمندی، عزت خداوند است و تمام کرامتها و سرافرازیها از آن اوست. مولای عزتمندان عالم، امام علی ع فرمود:
«مَنِ اعْتَزَّ بِغَیرِ عِزِّ اللَّهِ أَهْلَکَهُ الْعِز؛[3] کسی که از طریق غیرخدا به عزت برسد، همان عزت [غیرواقعی] او را به هلاکت میرساند.»
شاید یکی از مباحث مهم امروز، عزتمندی باشد و چه بهتر که این ایام، عزتمندی سالار شهیدان مطرح گردد!
[1]. اسراء، آیۀ 70.
[2]. مثنوى معنوى، دفتر پنجم، ص 892، ب 3564.
[3]. لیثى واسطى، عیون الحکم و المواعظ، ص 444.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68147_609499da2dfd6248fc16b9ece208c295.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
155
171
10.22081/rt.2015.68148
68148
Original Article
عقل و عشق در فرهنگ عاشورا
محمدعلی مبینی
1
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
عاشورا دانشگاهی بزرگ برای انسان است و میتوان درسهای مهمی در آن آموخت. فرهنگ عاشورا، فرهنگی بسیار غنی و پربار است که جا دارد هر کس در شناخت آن تلاش کند. هنگامی که به تحلیل حادثۀ عاشورا و عوامل و پیآمدهای آن میپردازیم، خوب است از این منظر به مسئله نگاه کنیم که فرهنگ عاشورا چه ویژگیها و شاخصههایی دارد و چگونه میتوانیم خود و جامعۀ خود را به این ویژگیها آراسته سازیم.
در این مقاله، برآنیم تا یکی از ویژگیهای مهم فرهنگ عاشورا را یادآور شویم که نیروی محرّکۀ قدرتمندی را برای حرکت در مسیر اهداف بزرگ فراهم میآورد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68148_1bf077fdab90749aaa0055bb4cf863fa.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
171
188
10.22081/rt.2015.68149
68149
Original Article
اهداف قیام عاشورا از نگاه امام حسین ع
حسن عاشوری لنگرودی
1
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی.
یکی از مباحث مهم و اساسی دربارۀ قیام حضرت سیدالشهدا ع ، بحث اهداف نهضت کربلاست. در این نوشتار به این پرسش میپردازیم که امام حسین ع در اقدام به قیام خونین کربلا، چه هدف یا اهدافی را دنبال میکرد؟ البته این بحث را دیگران هم طرح کرده و بدان جواب دادهاند؛ اما چه بهتر که این سؤال از منظر خود امام حسین ع جواب داده شود که فلسفه و اهداف نهضت جاودانۀ عاشورا، از دیدگاه خود آن امام همام چیست؟ آن حضرت، با تدوین وصیتنامه، جملات و نامهنگاریها، اهداف قیام خود را شفاف بیان کرده است که در طول بحث به آن میپردازیم
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68149_801f8a2b900f94ddd18574d1aee9d60d.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
189
205
10.22081/rt.2015.68150
68150
Original Article
عاقبت به خیری از نگاه آیات و روایات
علی اکبر صمدی یزدی
1
از مبلغان نخبه دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم.
یکی از مسائل مهمی که در آموزههای اسلامی بیان شده و ائمۀ معصوم: برای آن رهنمودهای ارزشمندی ارائه کردهاند، عاقبت به خیری است. هر انسان موحد و خداباوری، باید برای پایان کار و عاقبت خود که به خیر یا به شر ختم شود، دغدغه داشته باشد. بر این اساس، پرداختن به این امر اهمیت خاصی دارد که در چند محور زیر به آن میپردازیم
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68150_6eb252d885a08f9ba9fdef3ed56603dd.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
205
220
10.22081/rt.2015.68151
68151
Original Article
نقش زنان در نهضت عاشورا
جواد محدثی
1
محقق و نویسنده
امام حسین ع هنگام عزیمت به کربلا، عدهای از زنان را (از بستگان خویش و دیگران) به همراه داشت. این عدّه که نقش نظامی و جنگی نداشتند، نقشهای دیگری بر عهده گرفتند که فلسفۀ حضورشان را در این حماسه، نشان میداد.
در این مقاله، هم با نقشهای اجتماعی، تبلیغی، پیامرسانی و افشاگری بانوان آشنا میشویم و هم با چهرههای شاخص و نمونه از این زنان انقلابی و اثرگذار. درسهایی که این حضور و مشارکت برای امروزیان دارد، نکتة دیگری است که در لابهلای مباحث این نوشته، آشکار میشود.
همچنین دستهبندیهای آماری از زنان و نمونههایی از نقلهای تاریخی که گویای این اهداف و دستآوردهاست، تقدیم شما خواهد شد.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68151_129a497e55fc106e619a433d995db671.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
223
237
10.22081/rt.2015.68152
68152
Original Article
خاطرات تبلیغی
گروه تولیدمحتوا
1
دفتر تبلیغات اسلامی
«مرحوم حاج شیخ عباسعلی اسلامی» میگوید: یکی از اطبای متدین که به ایمان مذهبی او باور داشتم و سالها با هم دوست بودیم، روزی به منزل ما آمد، با چهرهای خشمگین با من روبهرو شد و پس از سلام مختصری، گفت: «آقا! من گِلۀ بزرگی از شما و نوع شما آقایان دارم.» گفتم: «بفرمایید! چه شده؟» گفت: «درست است که من تحصیلات عالیه دارم و در کارم که طبابت است واردم؛ ولی از تحصیلات دینی بیبهرهام و چون پدر و مادرم متدین و اهل نماز، عبادت و زیارت بودند، من هم تحت تعالیم آنها وظایف دینی خود را به همان صورت و عادت کودکی تاکنون که سنی از من گذشته است، ادامه دادهام. دیروز از حرم حضرت عبدالعظیم س بیرون میآمدم، جوانی که تهریشی داشت نزد من آمد، سلام کرد و مؤدبانه گفت: «خیلی معذرت میخواهم! چون دیدم از حرم بیرون آمدید، معلوم میشود مرد معتقد و متدینی هستید و حتی مستحبات را هم که یکی از آنها زیارت است رعایت میکنید. خواستم تذکری دهم! انگشتر شما ظاهراً طلاست! اگر چنین است، برای مرد حرام است و تمام مدت شب و روز تا وقتی انگشتر دست اوست، موجب گناه است؛ نماز را هم باطل می کند.»
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68152_1fdd742f3710d87c90520792feb79ec4.pdf
per
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
فصلنامه ره توشه
2821-2797
2015-03-21
1437
شماره 135 محرم
237
251
10.22081/rt.2015.68153
68153
Original Article
مناسبتهای ماه محرم
سیدتقی واردی
1
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
خداوند متعال دعای زکریا ع را اجابت و در کهنسالی وی و همسرش، فرزندی به آنان عطا کرد که خودش وی را یحیی نامید و این نام، پیش از آن سابقهای نداشت. حضرت یحیی ع به تصدیق قرآن کریم، پیشوای بندگان در علم، عبادت و پاکدامنی و از پیامبران صالح الهی بود: «سَیداً وَ حَصُوراً وَ نَبِیاً مِنَ الصَّالِحِین.»[1]
[1]. آلعمران، آیۀ 39.
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68153_7d1a9665fac0a4b5e071d8b02a145825.pdf