پرسمان
گروه
تولیدمحتوا
معاونت فرهنگی و تبلیغی
author
text
article
2010
per
دوران جوانی و نوجوانی زمان جستجوی هویت و هویتسازی برای انسان است. در این سنین انسان در کنار بلوغ جسمی و عاطفی، در حال پیمودن مسیر تحول فکری ـ معرفتی میباشد.
یکی از زمینههای این تحول فکری و معرفتی از طریق ایجاد پرسشهایی در ذهن و وجود جوان و نوجوان میباشد. این پرسشها گاهی از درون میجوشد و محصول رشد شخصیتی او است و گاهی در غالب «شبهات» از بیرون جوان و نوجوان را مورد هجوم قرار میدهدو او را درگیر مینماید.
مهمترین سؤالات در این دو مقطع سنی بخصوص جوانی مربوط به حوزة دین میباشد باز شناسی و انتخاب عمیق و به دور از تقلید ادیانی که در بازار مکاتب ادیان به او عرضه میشود، دغدغة این دوران میباشد. در این سنین سؤال از دین، زمینة شک در دین خویش را برای او فراهم مینماید و باید کمک کرد تا جوان خود را از پل شک عبور دهد و به ساحل یقین برساند.
در این کتاب به پرسشها و شبهات جوانان و نوجوانان در حوزة دینشناسی و معرفت به ادیان با نگاهی تطبیقی و مقایسهای خواهیم پرداخت، تا زمینة انتخاب آگاهانه آنان را به دور از تلقین، تهدید، تقلید و عادت، فراهم آوریم. بدون شک دین اسلام در شکل شیعی آن احتیاج به تبلیغ شعاری برای تلقین معارف آن به جامعه ندارد، چرا که معارف آن مطابق تکوین و سرشت انسان و هستی است.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
1
184
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68931_632f3673a902caca97d18b83275d1458.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68931
نوای وحی
text
article
2010
per
قرآن کریم به عنوان اصلیترین منبع معارف اسلامی میباشد که حکم قانون اساسی زندگی انسان را دارد؛ امّا این قانون اساسی چه مقدار به فضای جامعه اسلامی و خانههای ما راه پیداکرده است؟ و آیا ما پاسخی قانع کنندهای برای خدا و رسولش داریم،آنگاه که از محجوریت قرآن سوال میکنند؟ اصلاً مگر در جامعه ما شنیدن، خواندن قرآن و تدّبر و فهم قرآن رواج دارد که این سؤال را دریافت کرده باشیم. ای کاش به جای اینکه ما روز بازخواست و قیامت بر ظلمی که به خودمان کردیم، حسرت بخوریم، امروز این حسرت را به جان میخریدیم. آن روز دیگر دیر است که خود را بازخواست کنیم که چرا راه رسول را نپیمائیدیم؛ Gوَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا یَا وَیْلَتَى لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِیلًاًF؛ و روزی است که ستمکار دستهای خود را میگزد و میگوید: ای کاش با پیامبر راهی بر میگرفتم؛ ای وای و ای کاش فلانی را دوست خود نگرفته بودم».[1]
و آن روز در دادگاه الهی در برابر شکایت رسول خدا از مهجور بودن قرآن به دست ما، پاسخی نداریم. Gوَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًاF؛ و پیامبرخدا6 گفت: پروردگارا قوم من این قرآن را رها کردند».[2]
[1]. فرقان، آیات 27، 28.
[2]. همان، آیه30.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
1
168
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68932_edd96b08b53f65e0ccab733fc0483749.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68932
ضیافت قرآنی
text
article
2010
per
«ضیافت قرآنی» عنوان کتابی است که برای دومین سال در اختیار مبلغین محترم گذاشته میشود. شأن تألیف این کتاب جلسات ختم قرآنی است که در ماه رمضان و به برکت بهار قرآن در مساجد و مجالس مذهبی برگزار میشود. این جلسات اگر چه سالهاست به عنوان یک سنّت حسنه نوای قرآن را در جامعه ما طنین انداز میکند، ولی باید بدانیم و میدانیم که خواندن و شنیدن قرآن فقط مقدمه ای برای آشنایی با معارف آن است.
راهیابی معارف قرآنی به فضای جامعه همیشه به عنوان مهمترین دغدغة مبلّغین محترم بوده است، بدینخاطر، در قالب کتاب «ضیافت قرآنی» خواستیم گامی برای پاسخ به این دغدغه برداریم و یکی از بهترین فضاها برای راه یابی معارف قرآنی به جامعه را جلسات دورخوانی قرآنی یافتیم، چرا که مخاطب، خود این جلسات را انتخاب کرده و با اشتیاق سر سفره قرآن نشسته، علاوه بر این مخاطب این جلسات غالباً اقشار جوان هستند.
رمضان سال گذشته اولین گام را برداشتیم و کتابی را در اختیار نهادیم که تمام مطالب آن زنده است و برای تمام سالها قابل ارائه به جامعه. بخشی از مطالب آن کتاب پایه ای بود و بخشی از موضوعات آن کتاب به مباحثی در مورد برخی از آیات جزء پرداخته بود. از مهمترین مطالب پایهای که در هر جزء مطرح شده بود، چهار عنوان بود:
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
1
168
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68933_db42f2ed9d9417788d6a9bcd7db88f81.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68933
طراوت زندگی
text
article
2010
per
در تقسیم و گفتار بندی این نوشتار، با توجه به تعداد روزهای ماه مبارک رمضان، دعای شریف «مکارم الاخلاق» به سی قسمت جداگانه تقسیم گردید، به طوری که هر فراز از دعاکه با عبادت «اللهُمَّ» آغاز گردیده، مبنای تقسیم بندی قرار گرفت.
با توجه به اینکه سعی شده، نکات قابل توجه در هر یک از فرازهای سه گانه مطرح و مورد بررسی و تحلیل بر پایه آیات و روایات قرار گیرد، مبلّغ محترم میتواند، هر یک از گفتارها را با توجه به خلاصه بودن در جلسات کوتاه پانزده دقیقه ای به مخاطبین ارائه نماید. همچنین ظرفیت موجود در مستندات نکات هر گفتار، میتواند به عنوان خمیر مایهای در اختیار مبلّغ باشد در صورت لزوم پایة موضوع یک سخنرانی را سامان بخشد.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
1
145
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68934_2fb63027066b6631f3ea6e5eb569b3bd.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68934
عامل اول کنترل گناه: یاد و توجه به خدا
گروه
تولیدمحتوا
معاونت فرهنگی و تبلیغی
author
text
article
2010
per
راننده یک ماشین اگر بخواهد مسافرینش را صحیح و سالم به مقصد برساند علاوه بر سالم بودن ماشین و تنظیم روغن و داشتن بنزین، نیاز به یک ترمز دارد. انسان هم که در دو راهی عقل و شهوت قرار دارد و طبیعت او گرایش به شهوت و فطرت او گرایش به خداجویی و خداپرستی و عمل به دستورات خدا را دارد، اگر بخواهد از حمله شهوت و شیطان و غرایز نامشروع سالم به مقصد خود ـ مقصدی که به تعبیر قرآن، خدا میباشد Gیَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَى رَبِّکَ کَدْحًا فَمُلَاقِیهِF[1] ـ برسد باید تمسک به یک سری عوامل و نیروهایی بکند تا بتواند خود را از محرمات و گناه حفظ کند؛ این عوامل که عوامل کنترل گناه نام دارد، حکم ترمز ماشینی را دارد که اگر نباشد مسافرینش را به هلاکت میرساند.
1. انشقاق، آیه6 .
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
12
29
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68923_027153eac53c58f8152006e6ce7e1514.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68923
تواضع
گروه
تولیدمحتوا
معاونت فرهنگی و تبلیغی
author
text
article
2010
per
در قرآن کریم برای بندگان خدا اوصافی ذکر شده که یکی از آنها تواضع و فروتنی میباشد، در این گفتار، نکاتی پیرامون این موضوع بیان میشود. تواضع عبارت از فروتنی و تسلیم در برابر دستورات خدای سبحان، (که در روایت هم اسلام به معنای تسلیم آمده است: الاسلام هو التسلیم)[1] و تسلیم بودن در برابر دستورات پیامبر و ائمه معصومین: و خود را برتر از دیگران ندانستن میباشد.
صاحب کتاب معراج السعاده میفرماید: ضد صفت کبر، تواضع است و آن عبارت است از شکسته نفسی، که نگذارد آدمی خود را برتر از دیگران ببیند.[2]
[1]. بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، ج 68، ص 310.
[2]. معراج السعاده، ملا احمد نراقی، ص 212.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
30
81
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68924_ba906ee46db4b0463440b118a552e0dd.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68924
موعظه
گروه
تولیدمحتوا
معاونت فرهنگی و تبلیغی
author
text
article
2010
per
از راههای دعوت کردن مردم به سوی خدای کریم، ترغیب به پاداش و دوری از گناه و عذاب الهی است. موعظه قلبها را نرم و انسان را از حالت غفلت بیدار و به هویت انسانی برمیگرداند و از آن جایی که این روش مهم میباشد خداوند یکی از راههای دعوت به خویش را از طریق موعظه بیان کرده است و در آیهای میفرماید Gادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُF[1] با حکمت و اندرز نیکو، به سوی راه پروردگارت دعوت نما و با آنها به طریقی که نیکوتر است استدلال و مناظره کن.
ناگفته نماند که به نظر میرسد علت تعدد روش در دعوت به سوی خدا این باشد که چون مردم از نظر بینش و درک و نرمی و سختی قلب متفاوت هستند، خدا برای گروهی روش استدلال و برای گروهی روش موعظه و برای گروهی روش جدال را به پیامبر اسلام9 پیشنهاد کرده است.
نکته: مبلغین محترم چون کارشان دعوت به دین خداست و سر و کارشان با افراد متعدد میباشد، ناگزیر باید از این سه روش و طریق استفاده نمایند.
1. نحل، آیه 125.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
81
89
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68925_f65484d85b2dca7f664b2dcfac5d8bb4.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68925
روشهای قرآن در بیان جایگاه و اهمیت پدر و مادر
text
article
2010
per
در دین مبین اسلام، پدر و مادر از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار میباشند. این جایگاه و اهمیت، وقتی روشن میشود که یک مطالعه دقیق در آیات کریمه، پیرامون والدین صورت گیرد. به عنوان مثال: اگر توجه به آیه 12 سوره لقمان شود، روشن میشود که پدر و مادر از چه مقام و اهمیتی برخوردار هستند. که بلافاصله بعد از سپاس خداوند متعال، سپاس و تقدیر از پدر و مادر ذکر شده است. Gأَنِ اشْکُرْ لِی وَلِوَالِدَیْکَF[1]
در این گفتار به روشهای بیان اهمیت و جایگاه پدر و مادر با محوریت آیات کریمه و روایات معصومین: میپردازیم.
ناگفته نماند که باید توجه کرد که شاید یکی از علل بی توجهی بعضی از فرزندان نسل کنونی نسبت به پدر و مادر، عدم اطلاع و شناخت دقیق از کرامت و مقام ویژه والدین از نظر اسلام میباشد. چه آن که اگر انسان نسبت به اهمیت چیزی آگاه باشد، خواه ناخواه در برابر او تعظیم و تکریم میکند. در مورد والدین هم اگر از دین مبین اسلام آگاه شوند، ناخودآگاه در برابر این فضیلت مهم، سر تعظیم فرود خواهند آورد.
1. لقمان، آیه14.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
90
101
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68926_8a85e8bcceaa4b305f12c2f06c8f40f3.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68926
گفتار ارزشی در قرآن
text
article
2010
per
نخستین و مهمترین وسیله تبادل و (ارتباطات) در بین انسانها سخن گفتن است؛ بنابراین سخن گفتن یک پدیده اجتماعی است و اگر انسان به تنهائی زندگی میکرد، نه نیازی به حرف زدن بود و نه انگیزهای که او را به سخن گفتن وادار کند[1].
قرآن هم یکی از ویژگیهای انسان را سخن گفتن معرفی میکند. در سورة «الرحمن» که ذکر نعمتهای الهی میباشد، یکی از نعمتهای خدا به انسان را سخن گفتن، ذکر میکند. میفرماید:
Gالرَّحْمَنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خَلَقَ الْإِنسَانَ عَلَّمَهُ الْبَیَانَF[2]؛ خداوند انسان را آفرید و به وی سخن گفتن آموخت.
بیان یعنی ظاهر نمودن. انسان با زبان مکنونات ضمیر خودش را برای دیگری اشکار میکند.[3]
و در سوره بلد آمده است Gأَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَیْنَیْنِ وَلِسَانًا وَشَفَتَیْنِF[4]؛ آیا ما به او دو چشم عطا نکردیم، و زبان و دو لب به او ندادیم.
[1]. اخلاق در قرآن، محمد تقی مصباح یزدی، ج 3، ص 328.
[2]. الرحمن، آیات 1تا 4.
[3]. آشنایی با قرآن،مرتضی مطهری، ج 6 ، ص 16.
[4]. بلد ، آیه 8و 9.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
101
113
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68927_6465235c64fd5670c179e52e6e562a64.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68927
دوازده دستور العمل قرآنی در مورد خوردن و آشامیدن
text
article
2010
per
انسانها برای رسیدن به مقامات عالیه، که مطابق میل و فطرت درونیشان است، نیاز دارند به دستوراتی که در دین مبین اسلام وارد شده است، عمل کنند. یکی از دستوراتی که در رشد و ترقی انسان سهم به سزایی دارد، این است که بداند وظیفه اش در قبال خوردن و آشامیدن چیست. آیا در قبال خوردن و آشامیدن وظیفهای دارد یا مسئولیتی ندارد؟
در این نوشته برآنیم که از دیدگاه قرآن به این پرسش پاسخ دهیم.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
113
121
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68928_8f1c76edf673238edd63390185ba30ca.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68928
دعا
text
article
2010
per
دعا جوهر اعتراف به عبودیت بنده در مقابل خدای سبحان میباشد. که فرموده:Gیَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاء إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ[1]F؛ ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدا هستید، تنها خدا هست که بی نیاز و شایسته ستایش است. انسانی که در پرتو تعالیم قرآنی به این حقیقت دست یافت که فقیر است و هر چه دارد مانند عاریه ای است که در اختیار او است چه بهتر که به دستورات الهی عمل کند تا از عذاب نافرمانی در امن باشد. خدا بشر را به دعا کردن امر کرده است. در آیه 60 سوره مومن میفرماید: Gادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْF؛ مرا بخوانید تا اجابتتان بکنم. حال با مراجعه به آیه فوق در مقابل امر خدا قرار داریم و وظیفه بنده است که اطاعت امر مولا را بکند.
.[1] فاطر، آیه 15.
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
121
136
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68929_9ba276030a7004817ae72fd7c082f042.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68929
شخصیت معنوی علی ع
text
article
2010
per
فصلنامه ره توشه
معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
2821-2797
1431
v.
شماره 89 رمضان
no.
2010
136
149
https://rahtoosheh.dte.ir/article_68930_fb1c54ee0773ca3538fe7fa75040c52b.pdf
dx.doi.org/10.22081/rt.2010.68930